درمان سریع نفخ معده | درمان نفخ شکم با طب سنتی و داروهای گیاهی

درمان نفخ معده با طب سنتی

علل شایع نفخ شکم

1. بلعیدن هوا (یک نوع عادت عصبی)
2.  یبوست
3.  ریفلاکس معده به مری (بازگشت غذا و اسید معده از معده به مری)
4.  سندرم روده تحریک پذیر
5. عدم تحمل لاکتوز و سایر عدم تحمل های غذایی
6.  پرخوری
7.  رشد بیش از حد باکتری ها در روده باریک
8.  افزایش وزن
9.  آکاربوز (داروی بیماری دیابت)
10. هر دارویی که دارای لاکتولوز و یا سوربیتول باشد می تواند باعث نفخ شود.
11. قاعدگی زنان: خانم ها قبل، بعد و در طی قاعدگی ممکن است دچار نفخ شکم شوند.
12. برای کاهش این نفخ می توان ورزش کرد و غذاهای با فیبر بالا مصرف نمود.

کنترل نفخ معده با طب سنتی

1.  بهترین غذا برای درمان سریع نفخ معده مصرف «نخودآب» با ادویه دارچین و زعفران است. به این ترتیب که مقدار دلخواه نخود را با آب پخته و به آن ادویه اضافه کرده و مصرف کنند البته نخودآب را با مقداری گوشت نیز می‌توان پُخت.
2.  گرم نگه داشتن شکم نیز از راه‌های بهبود نفخ است. به این ترتیب که این افراد شکم خود را با کیسه محتوی ارزن یا نمک یا سبوس گرم کنند به نحوی که کیسه محتوی این مواد را در جای گرم مانند فر یا مایکروفر قرار دهند، ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت روی شکم خود قرار داده تا معده گرم شود، این کار در بهبود بسیاری از علائم گوارشی مفید است.
3.  توصیه می‌شود این افراد ورزش زیاد انجام دهند و در حد طاقت گرسنگی و تشنگی را تحمل کنند.
4.  خوردن آسیاب شده مصطکی (مصطکی، صمغ یا شیره رزینی زردرنگی است که از شاخه‌ها و ساقه‌های درختچه‌ای از خانواده پسته گرفته می‌شود) با شکر و روغن‌مالی شکم با روغن‌هایی مانند سیاه‌دانه خود برای رفع نفخ مفید است.
5. یکی از علل نفخ معده، نوشیدن آب و نوشابه‌های گازدار به همراه غذا است. نوشیدن این مایعات با غذا، شیرهٔ معده را رقیق و سرد کرده و هضم غذا را به تاخیر می‌اندازد. غذاهای ایرانی اکثراً گوشتی بوده و همراه با میوه و سبزیجات است و نوشیدن مایعات به همراه این گونه غذا‌ها، نفخ ایجاد می‌کند.

6. درمان سریع نفخ معده با طب سنتی 

7.  اگر شما در حین غذا خوردن و یا پس از آن دجار عطش می‌شوید، بهتر است که برای رفع عطش خود از ماست و میوه‌های ترش استفاده کنید.
8.  ریختن سبزی‌های معطر روی غذا و پختن آن‌ها با غذا نیز می‌تواند مانع نفخ معده شود. استفاده از آویشن روی غذا‌ها از نفخ جلوگیری می‌کند. لوبیا و عدس را می‌توان با کمی گلپر میل نمود که هم خوشمزه بوده و هم نفخ آن را می‌گیرد. به برخی غذا‌ها نیز زیره اضافه می‌کنند تا نفخ آن گرفته شود.
9.  از راه‌های رفع اختلالات گوارشی به خصوص نفخ معده می‌توان به مصرف برخی گیاهان دارویی و سنتی مثل زیره، رازیانه، گلپر، هل و آویشن اشاره کرد.
10.  همچنین مصرف دارچین برای درمان اختلالات گوارشی مثل نفخ معده کاربرد فراوان دارد.
11.  مصرف زنجبیل نیز به دلیل خاصیت ضد باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی برای علاج دردهای معده موثر است. البته نباید فراموش کرد که مصرف زنجبیل برای افرادی که فشارخون بالا دارند خطرناک است.
12.  هویج هم تقویت‌کننده معده است که می‌توان آن را به همراه غذا خورد.
13.  نعناع را هم می‌توان به صورت خشک شده در ماست و دوغ یا به صورت شربت با غذا میل کرد چون به کاهش نفخ معده کمک می‌کند.
14.  مصرف ریحان نیز توصیه شده است.

اگر زیاد نفخ می‌کنید

* امام صادق (ع) “خوردن عسل با سیاه دانه جهت رفع گازهای شکم (نفخ معده) مفید است”

* برای درمان نفخ معده یک قاشق چای خوری پودر زنیان را با یک استکان عسل مخلوط نموده و بعد از هر وعده غذا یک قاشق چای خوری میل نمایید.

* اگر زیاد نفخ می‌کنید می‌توانید ۲ قاشق غذاخوری گلپر ساییده را با ۲ قاشق غذاخوری پودر نبات مخلوط کنید و آن را به همراه عرق بهارنارنج، بنوشید.

* برای تخفیف نفخ شکمی، می‌توان حدود ۳۰ گرم روغن کرچک را در ۱۸۰ گرم عرق انیسون مخلوط کرد و آن را به معده مالید.

* تخم کرفس ۱۵ گرم . بادیان (رازیانه) ۱۰ گرم . زنیان ۱۰ گرم . همه را نرم کوبیده و با ۲۵۰ گرم عسل مخلوط نمایید و روزی سه قاشق مربا خوری بعد از غذا میل نمایید.

* برای درمان سریع نفخ معده می‌توانید از یک فنجان جوشاندهٔ سبزی‌های معطر استفاده کنید. به این صورت که مقداری از سبزی معطر مانند نعناع و یا زیره را داخل آب جوش ریخته و مانند چای دم کنید و آن را پس از غذا بنوشید. پس از دو ساعت که مرحلهٔ اول هضم غذا تمام شد، هر قدر آب می‌خواهید ،می‌توانید بنوشید و نگران نفخ معده نباشید . اگر در آب خود، مقداری عرق نعناع، عرق آویشن و یا هر نوع عرق سبزی‌های معطر دیگر اضافه کنید، از شر نفخ معده خود کاملاً خلاص خواهید شد.

نفاخ‌ها کدامند؟

بد نیست این را  بدانید که از نظر طب سنتی، غذاهای بدرنگ و بدبو هم می‌توانند باعث ایجاد نفخ بشوند.

اما چرا؟

• چون از نظر طب سنتی، حس معده بسیار قوی است.
• یعنی از خوراکی‌های خوشبو لذت می‌برد و از خوراکی‌های بدرنگ و بو هم متنفر می‌شود.
• ورود اجباری خوراکی‌های بدرنگ و بو به معده، باعث ایجاد اختلال در هضم آن‌ها و ابتلا به نفخ خواهد شد.
• مصرف بیش از اندازه خوراکی‌های مرطوبی مانند خیار و کدو می‌تواند منجر به ایجاد نفخ شود.
•  برخی از خوراکی‌ها مانند عدس و لوبیا هم به‌خودی‌خود نفاخ هستند.
•  به طور کلی افراد مبتلا به نفخ باید از مصرف ترشی‌ها، آب سرد و غذاهای نفاخ پرهیز کنند.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده مشکلات زیر همراه با نفخ، به پزشک مراجعه کنید:

1. – درد شکم
2. – مشاهده خون در مدفوع یا داشتن مدفوع سیاه و قیرمانند
3. – اسهال
4. – سوزش سردل که بدتر می شود
5. – تهوع
6. – کاهش وزن

نفخ معده و حالت تهوع

۷ گیاه ضدنفخ

سوءهاضمه، مشکل‌هایی در هضم و جذب غذاهاست که به اشکال مختلف مانند نفخ، دل‌درد، اسپاسم، یبوست، اسهال، دیر و مشکل هضم شدن غذا، ترش کردن معده و… خود را نشان می‌دهد. بسیاری از این موارد را می‌توان با رژیم غذایی مناسب یا گیاهان دارویی و داروهای گیاهی تسکین داد یا درمان کرد. گیاهان حاوی اسانس (رایحه) از مهم‌ترین گیاهانی هستند که از قدیم به عنوان طعم‌دهنده و خوشبوکننده غذاها و تسکین دهنده اختلال‌های سوءهاضمه مصرف می‌شده‌اند زیرا به علت داشتن مواد و ترکیب‌های اسانسی به سرعت جذب می‌شوند و آثار خود را ظاهر می‌کنند. این گیاهان که بیشتر به صورت ادویه‌های مختلف، به خصوص در شرق آسیا از جمله هندوستان و چین مصرف بالایی دارند شامل نعناع، گشنیز، بادرنجبویه، زیره سبز و سیاه، رازیانه، دارچین، هل، جوزبویا و… است که رایج‌ترین و مؤثرترین‌های آن‌ها در درمان نفخ عبارتند از:

۱- نعناع

گیاه معروفی است که در جهان به «مینت» مشهور است. این گیاه حداقل ۳۳ گونه دارد که بیش از ۱۵ گونه از آن‌ها در ایران موجود است. نعناع یکی از پرمصرف‌ترین گیاهان خوراکی دارویی جهان و اسانس (رایحه) آن از پرمصرف‌ترین‌ها در صنایع دارویی و بهداشتی از جمله خمیردندان‌هاست. از اسانس نعناع (روغن معطر آن) برای ساخت داروهای ماساژدرمانی به وفور استفاده می‌شود. ۲ نوع نعناع به نام‌های «نعناع فلفلی» و «نعنای قمی» در ایران مصرف بیشتری دارند.

محصولات گیاهی نعناع به صورت تازه، خشک، عصاره، عرق گیاهی، چای کیسه‌ای و تنتور مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته این گیاه آثار قوی و ایده‌آل ضدنفخ، ضددرد (دل‌درد) و ضداسپاسم دارد و بسیار زوداثر است.

۲- گشنیز

گیاهی خوراکی و دارویی است که از قسمت هوایی (برگ‌ها) و میوه آن در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی بهداشتی استفاده می‌شود.گشنیز از خانواده جعفری و دارای رایحه خوشی است که بیشتر آثار گیاه عمدتاً به آن ارتباط دارد. آثار این گیاه عبارتند از: مقوی معده، ضداسپاسم، ضددرد (دل‌درد)، ضدمیکروب، ضدقارچ، تقویت‌کننده قوای جنسی، هضم‌کننده غذا، صفراآور، آرام‌بخش، کاهش‌دهنده قندخون، کاهش‌دهنده چربی‌خون و کاهش‌دهنده فشارخون.

۳- بادرنجبویه

گیاهی است از خانواده نعناع که از نظر شکل ظاهری شباهت زیادی به نعناع دارد ولی بوی آن متفاوت است. این گیاه که از گیاهان خوراکی- دارویی پرمصرف دنیاست به نام ملیسا هم مشهور است و از زمان‌های قدیم در بسیاری از نقاط دنیا به عنوان ضدنفخ، ضدتب و معرق مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین آثار بادرنجبویه که از نظر علمی به اثبات رسیده، آثار ضددرد، ضدباکتری، ضدویروس تبخال، ضدهیستامین، ضدتب، ضدنفخ، آرام‌بخش، خواب‌آور، مقوی قلب، مقوی معده و ضداسپاسم است.

۴ و ۵ – دارچین و سیاه دانه

نتایج یک پایان‌نامه نشان داد مصرف دارچین و سیاه دانه به صورت مخلوط و همراه با رعایت رژیم غذایی، نفخ شکم را کاهش می‌دهد. دکتر مژگان پور با راهنمایی دکتر محمد رضا نیاکان لاهیجی و دکتر علیرضا سرکاراتی از دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایان‌نامه‌ای به ارزیابی بالینی اثرات ضدنفخ گوارشی دو گیاه دارچین و سیاه دانه و مقایسه این داروها پرداخته است.

بر اساس این پایان‌نامه، گیاه دارچین به علت داشتن اسانس و تانن، محرک و قابض است و به عنوان تقویت کننده، اعمال هضم و جریان گردش خون به کار می‌رود و از آن برای رفع سوءهاضمه، به ویژه در مواردی که با نفخ همراه باشد، به عنوان بادشکن استفاده می‌شود. همچنین به علت داشتن تانن در رفع اسهال، ضعف عمومی بدن و انعقاد خون مصرف می‌شود و به صورت دارو، مانند گرد و تنتور به کار می‌رود. از سوی دیگر، سیاه دانه حاوی ۳۰ تا ۴۰ درصد ماده روغنی و ۵/۰ تا یک ونیم درصد اسانس با بوی نامطبوع و قندهای مختلف، مواد صنعتی و ساپونوئیدی است.

خواص سیاه دانه برای درمان نفخ

از اسانس سیاه دانه، ماده‌ای به نام نیژلون استخراج می‌شود. دانه این گیاه اثر قاعده‌آور، ضد کرم، مسهل و زیاد کننده ترشحات شیر دارد از دانه های آن برای مصارف مذکور و دفع گازهای معده و بیماری‌های نزله‌ای دستگاه تنفسی استفاده می‌شود. همچنین از دانه‌های آن، اثر ضدتوموری و ضدباکتری نیز مشاهده شده و ممکن است اثر ضدنفخی آن مربوط به داشتن اثر ضدباکتریایی باشد.

این پایان‌نامه می‌افزاید:

بیماری نفخ، بسیار شایع است بیشتر مردم جامعه به دلیل بی توجهی و رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب و زیاده‌روی در غذا دچار آن می‌شوند. با بررسی اثر ۲ گیاه دارچین و سیاه دانه بر روی نفخ معده، نتایجی که به دست آمد، نشان داد:۶۰ درصد افرادی که سیاه دانه، ۹۰ درصد افرادی که مخلوط دارچین و سیاه دانه و ۱۰ درصد افرادی که دارچین استفاده کردند، بهبود یافتند.

خواص دارچین برای درمان سریع نفخ معده 

با مصرف داروی سیاه دانه، ۳ نفر از بیماران که یبوست داشتند، بهبود یافتند و یک نفر از بیماران دچار بی نظمی در سیکل قاعدگی شده و ۲ نفر از بیماران سوزش معده‌شان رفع شد، که البته پس از قطع دارو مراجعه کرده و یک نفر از بیماران نیز ترش کردن معده‌اش بهتر شد. همچنین ۲ نفر از بیمارانی که ناراحتی قلبی داشته و داروی مخلوط دارچین و سیاه دانه را مصرف کردند، نفخ‌شان رفع شد؛ اما این داروها روی سوءهاضمه اثر چندانی نداشت. البته تجویز دو داروی دارچین و سیاه دانه با گیاهانی نظیر ریحان، شوید و نعناع اثر را افزایش می‌دهد و می‌تواند به عنوان جانشین داروهای شیمیایی درباره این دسته از بیماران مطرح باشد.

۶- زیره سبز

زیره‌ی سبز گیاهی بوته‌ای و علفی به ارتفاع ۰،۵ متر است که خاصیت‌های زیادی دارد. از خواص زیره سبز می‌توان به بادشکن، مقوی معده، ضد اسپاسم، افزایش دهنده شیر مادران شیرده اشاره کرد و همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی قوی‌ای دارد.زیره سبز ضد تشنج، ضد صرع، مقوی معده، و عرق آور، ضد سم، ضد صفرا، تقویت کننده قوای جنسی، قابض، ضد نفخ، ضد احتقان، هضم کننده غذا و ادرار آور نیز می‌باشد.

بیشتر بخوانید :

معده سالم + سلامت معده

تاثیر خوردن نمک بر معده

نوشیدن آب با معده خالی

قارو قور کردن شکم ‌مان بخاطر چیست؟