بلوغ زودرس یا دیررس | علائم ،عوارض و نشانه های آن چیست و چه کار باید کرد؟
در این نوشته از دلبرانه قصد داریم موضوع بلوغ زودرس یا دیررس را برای شما وادین و نوجوانان عزیز بررسی نماییم.
از انجایی مسئله بلوغ زودرس متاسفانه بسیار شایع شده است ممکن است این مطلب برای شما مفید باشد.
امیدواریم که مورد توجه شما قرار گیرد … در ادامه با ما همراه باشید…
بلوغ زودرس یا دیررس | علائم ،عوارض و نشانه های آن چیست و چه کار باید کرد؟
بلوغ چیست؟
بلوغ زمانی است که بچه ها از نظر جسمی و احساسی به مردان و زنان جوان تبدیل می شوند. معمولاً این اتفاق در نوجوانی رخ می دهد:
- در دختران ، متوسط سن ۱۰ سال است.
- میانگین سنی در پسران ۱۱ سال است.
بلوغ زمانی است که بدن کودک در بزرگسالی شروع به رشد و تغییر می کند.
نشانه های بلوغ شامل رشد سینه و شروع قاعدگی در دختران و رشد آلت تناسلی و بیضه در پسران ، صدای عمیق تر و ظاهر عضلانی تر است.
میانگین سنی دختران برای شروع بلوغ ۱۱ سال است ، در حالی که سن پسران ۱۲ سال است.
اما طبیعی است که بلوغ در سنین ۸ تا ۱۳ سالگی در دختران و ۹ تا ۱۴ سالگی در پسران شروع شود.
اگر سن بلوغ از سن متوسط شروع نشود ، معمولاً نیازی به نگرانی نیست ، اما ایده خوبی است که اگر قبل از ۸ سالگی یا حدود ۱۴ سالگی شروع نشده است ، با پزشک مشورت کنید.
در برخی موارد ، بلوغ زودرس یا بلوغ دیررس می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد.
بلوغ زودرس
بلوغ زودرس زمانی است که:
- دختران قبل از ۸ سالگی علائم بلوغ را نشان می دهند
- پسران قبل از ۹ سالگی علائم بلوغ را نشان می دهند
برخی از دختران و پسران ممکن است علائم خاصی از بلوغ را در سنین پایین مشاهده کنند ، اما برخی دیگر نه.
به عنوان مثال ، دختران ممکن است قبل از ۸ سالگی پریود شوند اما رشد سینه ندارند.
اگر این اتفاق برای فرزند شما افتاد ، به پزشک عمومی خود مراجعه کنید.
علل بلوغ زودرس چیست؟
همیشه مشخص نیست علت بلوغ زودرس چیست. ممکن است فقط یک گرایش در خانواده شما وجود داشته باشد.
- گاهی اوقات می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- یک مشکل در مغز ، مانند تومور
- آسیب به مغز در نتیجه عفونت ، جراحی یا پرتودرمانی
- مشکل در تخمدان ها یا غده تیروئید
- یک اختلال ژنتیکی مانند سندرم مک کون آلبرایت
بلوغ زودرس بیشتر دختران را درگیر می کند و اغلب علت مشخصی ندارد. این در پسران کمتر رایج است و ممکن است بیشتر با یک مشکل زمینه ای مرتبط باشد.
آزمایشات و درمان بلوغ زودرس
اگر پزشک معتقد باشد ممکن است علت اصلی وجود داشته باشد که باید بررسی شود ، ممکن است پزشک شما را به متخصص ارجاع دهد.
آزمایشاتی که ممکن است انجام شود شامل موارد زیر است:
- آزمایش خون برای بررسی میزان هورمون
- یک اشعه ایکس دست برای تعیین قد احتمالی بزرگسالان
- سونوگرافی یا MRI اسکن برای مشکلاتی از قبیل تومورهای بررسی
بلوغ زودرس را می توان با موارد زیر درمان کرد:
درمان هر علت زمینه ای
استفاده از داروها برای کاهش سطح هورمون ها و توقف رشد جنسی برای چند سال
درمان با دارو معمولاً تنها در صورتی توصیه می شود که تصور می شود بلوغ زودرس باعث مشکلات عاطفی یا جسمی می شود ، مانند قد بسیار کوتاه یا دوره های اولیه در دختران ، که ممکن است باعث ناراحتی قابل توجهی شود.
بلوغ تاخیری چیست؟
بلوغ دیررس زمانی است که:
- پسران در ۱۴ سالگی هیچ نشانه ای از رشد بیضه ندارند.
- دختران در ۱۳ سالگی شروع به رشد سینه نکرده اند ، یا سینه آنها رشد کرده است اما پریود آنها تا ۱۵ سالگی شروع نشده است.
علل تاخیر در بلوغ
همیشه مشخص نیست که چه چیزی باعث تاخیر در بلوغ می شود. ممکن است فقط یک گرایش در خانواده شما وجود داشته باشد. بلوغ تاخیری عموماً در پسران شایع تر است.
گاهی اوقات می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- یک بیماری طولانی مدت ، مانند فیبروز کیستیک ، دیابت یا بیماری کلیوی
- سوءتغذیه ، احتمالاً ناشی از اختلال خوردن یا شرایطی مانند فیبروز کیستیک یا بیماری سلیاک
- مشکل در تخمدان ها ، بیضه ها ، غده تیروئید یا غده هیپوفیز
- اختلال رشد جنسی ، مانند سندرم عدم حساسیت به آندروژن
- یک بیماری ژنتیکی مانند سندرم کالمن و سندرم کلاین فلتر
آزمایشات و درمان های بلوغ دیررس
در صورتی که پزشک معتقد باشد علت اصلی تأخیر در بلوغ وجود دارد که باید بررسی شود ، ممکن است پزشک شما را به متخصص ارجاع دهد.
آزمایشاتی که ممکن است انجام شود شامل آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون ها ، اشعه ایکس دست برای تعیین قد احتمالی بزرگسالان و سونوگرافی یا اسکن MRI برای بررسی مشکلات غدد یا اندام است.
بلوغ دیررس را می توان با موارد زیر درمان کرد:
- درمان هر علت زمینه ای
- استفاده از دارو برای چند ماه برای افزایش سطح هورمون ها و شروع بلوغ
- اگر عدم توسعه باعث ایجاد مشکلاتی مانند ناراحتی قابل توجه شود ، معمولاً درمان با دارو توصیه می شود.
بلوغ زودرس چگونه بر کودکان تأثیر می گذارد؟
با پایان بلوغ ، رشد قد متوقف می شود. از آنجا که اسکلت آنها بالغ می شود و رشد استخوان در سنین زودتر از حد معمول متوقف می شود ، بچه هایی که دارای بلوغ زودرس هستند و تحت درمان قرار نمی گیرند ، معمولاً به پتانسیل کامل قد خود نمی رسند.
جهش زودهنگام رشد آنها در مقایسه با همسالان خود ممکن است آنها را قد بلند کند. اما ممکن است رشد آنها خیلی زود متوقف شود و به ارتفاع کوتاه تری نسبت به زمان دیگر برسند.
گذراندن دوران بلوغ زودرس نیز می تواند برای بچه ها از نظر عاطفی و اجتماعی سخت باشد. به عنوان مثال ، دخترانی که دارای بلوغ زودرس هستند ممکن است در مورد پریود شدن یا بزرگ شدن سینه ها قبل از هم سن و سالان خود دچار سردرگمی یا خجالت شوند. ممکن است با آنها متفاوت رفتار شود زیرا پیرتر به نظر می رسند.
حتی احساسات و رفتار ممکن است در بچه هایی با بلوغ زودرس تغییر کند. دختران می توانند بدخلق و تحریک پذیر شوند. پسران می توانند پرخاشگرتر شده و همچنین میل جنسی نامناسب با سن خود ایجاد کنند.
چه عواملی باعث بلوغ زودرس می شود؟
شروع بلوغ به طور معمول توسط هیپوتالاموس شروع می شود.
این ناحیه از مغز به غده هیپوفیز ( غده ای به اندازه نخود در نزدیکی مغز) سیگنال می دهد تا هورمون هایی را تخمدان (در دختران) یا بیضه ها (در پسران) تحریک کند تا هورمون های جنسی تولید کند.
بیشتر اوقات ، به ویژه در دختران ، بلوغ زودرس به این دلیل است که مغز سیگنال ها را زودتر از آنچه که باید ارسال می کند.
هیچ مشکل یا محرک پزشکی زمینه ای دیگری وجود ندارد. این نیز اغلب می تواند در خانواده ها اجرا شود.
به ندرت ، بلوغ زودرس از مشکل جدی تری مانند تومور یا ضربه ناشی می شود.
مشکلات تیروئید یا تخمدان نیز می تواند باعث بلوغ زودرس شود. در این موارد ، علائم دیگری معمولاً رخ می دهد که نشان دهنده یک مشکل جدی تر است.
بلوغ زودرس در پسران کمتر شایع است و بیشتر به یک مشکل پزشکی دیگر مربوط می شود. در حدود ۵ درصد از پسران ، این بیماری ارثی است .
برخی از دختران بسیار جوان (معمولاً از ۶ ماهگی تا ۳ سالگی) ممکن است رشد سینه خود را نشان دهند که بعداً از بین می رود یا ممکن است بدون تغییرات فیزیکی دیگر در بلوغ ادامه یابد.
به این بیماری ترلار زودرس (thee-LAR-kee) گفته می شود و معمولاً مشکلات پایداری ایجاد نمی کند.
به طور مشابه ، برخی از دختران و پسران ممکن است رشد زودرس موهای زیر ناحیه تناسلی و/یا زیر بغل داشته باشند که با سایر تغییرات در رشد جنسی ارتباطی ندارد .
به این آدرنارش زودرس (ah-druh-NAR-kee) می گویند.
این کودکان ممکن است برای رد بلوغ زودرس “واقعی” به پزشک خود مراجعه کنند. اما اکثر آنها نیازی به درمان ندارند و سایر علائم مورد انتظار بلوغ را در سن معمول نشان می دهند.
والدین چگونه می توانند کمک کنند؟
به کودک خود یک توضیح ساده و صادقانه درباره آنچه در حال رخ دادن است بدهید.
توضیح دهید که این تغییرات برای کودکان بزرگتر و نوجوانان طبیعی است ، اما بدن او کمی زود رشد می کند.
فرزند خود را در مورد درمان و آنچه در طول راه انتظار دارد مطلع کنید.
همچنین مراقب علائمی باشید که نشان می دهد تمسخر یا مشکلات دیگر ممکن است از نظر احساسی بر فرزند شما تأثیر بگذارد. علائم هشداردهنده رایج برای مشورت با پزشک عبارتند از:
- نمرات ضعیف
- مشکلات در مدرسه
- از دست دادن علاقه به فعالیت های روزان
- افسردگی
نحوه واکنش والدین می تواند بر نحوه برخورد خوب بچه ها تأثیر بگذارد.
- برای ارتقاء تصویر بدن سالم و عزت نفس قوی :
- از اظهار نظر در مورد ظاهر فرزند خود بپرهیزید.
- برای موفقیت در مدرسه یا ورزش ستایش کنید.
- از علایق فرزند خود حمایت کنید.
نکته مهم این است که پزشکان می توانند بلوغ زودرس را درمان کنند. آنها می توانند به بچه ها کمک کنند تا قد بالغ خود را حفظ کنند و استرس عاطفی و اجتماعی را که بچه ها در اوایل بلوغ با آن روبرو می شوند ، محدود کنند.