برای درمان وسواس و جلوگیری از آن چکار کنیم؟

در این نوشته از بخش بیشتر بدانید پرتال دلبرانه قصد داریم به موضوع آزار دهنده درمان وسواس بپردازیم.

وسواس معمولا یکسری تفکرات مزاحم است که سراغ شخص می رود و او را بسیار اذیت می کند.

در ادامه ما قصد داریم به این موضوع رسیدگی کنیم و بعضی از راه های درمانی آن را نیز باری شما بیان کنیم.

امیدواریم که مورد توجه شما عزیران قرار گیرد…. با ما همراه باشید….

برای درمان وسواس و جلوگیری از آن چکار کنیم؟

سندروم یا اختلال وسواس، نوعی بیماری است که باعث افکار اجباری در سر شخص مبتلا می‌شود و می تواند به عمل اجباری بیانجامد.

اگر این رفتار اجباری بیش از یک ساعت در روز را به خود اختصاص دهد

یا به بدتر شدن کیفیت زندگی شما بیانجامد، می تواند نشانه‌ی این باشد که شما مبتلا به اختلال وسواس هستید.

این بیماری غالبا در دوران کودکی یا نوجوانی آغاز می‌شود و دستکم دو در صد مردم سوئد به آن مبتلا هستند.

معمولا شخص مبتلا به این بیماری از رفتار خود آگاه است و می خواهد آن را ترک کند

ولی به علت دلهره و دیگر احساسات آزار دهنده که حاصل عدم اطاعت از اجبار است ، در این کار موفق نمی‌شود.

سندروم وسواس معمولا با سندروم تورت، tourette، همراه است.

سندروم وسواس

همه انسان‌ها ممکن است افکار وسواس‌مانندی داشته باشند، برای نمونه کنترل کنند که آیا اجاق را خاموش کرده‌اند یا نکرده‌اند یا به چاه‌های فاضلاب نزدیک نشوند.

اما اگر چنین وسواسی مانع زندگی عادی شما باشد، به عنوان یک بیماری شناخته می‌شود.

این اختلال چیزی نیست که تنها شما دچار آن باشید و در این زمینه شما می توانید از کمک‌هایی برخوردارشوید.

وسواس فکری و وسواس عملی چیست؟

وسواس فکری داشتن فکری مزاحم است که آزار می‌دهد و ایجاد ترس و ناراحتی می‌کند.

این افکار ممکن است در این باره باشد که  ممکن است حادثه‌ی بدی برای شما یا نزدیکان شما پیش آید یا شما خودتان به کسی صدمه بزنید.

این نوع افکار معمولا چنین شروع می شود: ” فکر کن که اگر… ”

این افکار می تواند به دست زدن به  اعمال جبری نیز منجر شود.

یعنی شخص مبتلا خود را مجبور می‌بیند که کاری را بصورتی معین انجام دهد تا افکار اجباری را خاموش کند و یا دلهره را کاهش دهد.

او ممکن است این احساس را داشته باشد که چیزی چنانکه باید باشد  نیست و از این رو وی باید کاری را مکرر انجام دهد تا وضع دوباره ” درست”  شود.

اعمال اجباری معمولی شستشوی مکرر خود، کنترل قفل کردن و خاموش کردن اجاق یا تکرار چیزهایی است که شبیه ادعیه است.

برای نمونه، شخص مبتلا ممکن است خود را مجبور ببیند که عبارتی را مرتب بر زبان آورد تا نزدیکانش دچار  سوانح و دیگر اتفاقات بد نشوند.

درمان وسواس

سندروم وسواس چه تاثیری بر زندگی دارد؟

اشخاص مبتلا به سندروم وسواس به شدت به داشتن کنترل بر امور و روتین  نیازمند هستند.

امری عادی است که شخص مبتلا از خودش و رفتار خودش شرمسار باشد و از این روز خود را منزوی می کند.

به علت مشغول بودن به افکار و کنترل‌های خود، او ممکن است غالبا دیرکرد داشته باشد و یا نتواند سروقت از خانه برود.

شستن  بیش از حد خود می تواند باعث مجروح و سرخ شدن دستها شود.

زندگی کردن همزمان با داشتن وسواس فکری و وسواس عملی اختیاری نیست.

افکار و احساسات آزاردهنده از شخصیت  فرد سرچشمه نمی‌گیرد بلکه ناشی از بیماری است.

ضروری است که  خویشاوند شخص مبتلا به  اختلال وسواس او را گناهکار نشمارد چرا که این کار اضطراب او را افزایش خواهد داد.

چگونه و کجا می‌توانم کمک بگیرم؟

اگر شما به علت وضعی که دارید دچار اضطراب شدیدی هستید و یا اداره‌ی زندگی روزمره برایتان دشوار است

می توانید از کمک حرفه‌ای برخوردار شوید. نخست با مرکز درمانی یا یک درمانگاه روانپزشکی سرپایی تماس بگیرید

و اگر سن شما کمتر از ۱۸ سال است می توانید با درمانگاه نوجوانان، درمانگاه مدرسه یا نهاد روانپزشکی کودکان و نوجوانان، BUP،  نیز تماس بگیرید.

برداشتن گام نخست در صورتیکه فردی از نزدیکان به این کار تشویق و از آن پشتیبانی کند، می تواند آسان‌تر احساس شود.

معالجه  می تواند روان‌درمانی یا درمان بوسیله‌ی دارو و یا هردوی آنها باشد.

تجربه نشان داده که رفتار درمانی شناختی (KBT) نتایج خوبی می دهد

و این گونه روان درمانی عبارت از این است فرد مبتلا گام به گام با آنچه که آزاردهنده است روبرو شود

و در برابر اعمال اجباری یعنی وسواس عملی ایستادگی نماید تا با گذشت زمان اضطرابش کاهش یابد.

تمرینات آرام بخش و فعالیت فیزیکی نیز می تواند  در این زمینه کمکی برای بهبود باشد.

درمان وسواس

درمان وسواس

۱- بدانید که وسواس جایگاهی در دین ندارد و از آن نهی شده است.

۲- وسواس از ناحیه شیطان است که شروع آن با شک و تردید است.

۳- برای رهایی از وسواس باید به شک های خود که موجب وسواس شما شده و می شود اعتنا نکنید.

۴- وسواس از مسائلی است که در روایات به شدت از آن نهی شده و در عمل معصومین(ع) مکرّر خلاف آن مشاهده شده است .

ابوبصیر گوید : به امام صادق(ع) عرض کردم :

بسا در سفر به گودال آبی می رسیم که آب باران در آن گرد آمده و کنار آبادی قرار دارد

که مدفوع در آن دیده می شود و کودکان در آن ادرار و چهار پایان در آن پلیدی می کنند .

فرمود : اگر چیزی (از پاکی و ناپاکی آن آب) به دلت راه یافت چنین کن ـ و حضرت با دست خود اشاره کرد

روی آب را پس بزن و از آن وضو بساز ، زیرا دین یک تنگنا نمی‌باشد و خداوند می فرماید :

مَا جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَج یعنی : در امر دین هیچ گونه سخت گیری وجود ندارد (حج،۷۸)

عبد الله بن سنان می گوید : به نزد امام صادق(علیه السلام) درباره شخصی سخن گفتم که :

مردی خردمند و عاقل است ، ولی در وضو و نمازش دچار وسواس می باشد .

فرمود : کسی که شیطان را اطاعت می کند چگونه وی را عاقل توان خواند ؟

گفتم : چگونه وی شیطان را اطاعت می کند؟ فرمود: از خود او بپرس این گرفتاری که داری از کجاست ؟

خواهد گفت : کار شیطان است . بنابراین وسواس هم مورد نهی شرع است و هم عقل و انسان باید مواظب باشد ،

بیش از این خود را دچار وسواس نکند و با کمک از خدای متعال و یک اراده جدّی آن را از خود دور کند

و اگر چنانچه به مرحله شدیدی از وسواس دچار شده اید بدانید که این یک بیماری روحی است

که باید به یک روانپزشک مراجعه نمایید تا تحت درمان و مراقبت قرار گیرید

و کوتاهی و غفلت در این زمینه موجب تشدید وسواسی و پی آمدهای ناگواری می شود که درمان را به مراحل سخت‌تر خواهد کرد.

۵- وسواسی کسی است که از حد متعارف خارج شده

مدام فکر می‌کند این نجس است، آن پاک نیست! پس اینها باید به حد متعارف برگردند؛

این یک نوع بیماری روانی هست که انسان مبتلا می‌شود؛

راه معالجه‌اش بی‌اعتنایی و بازگشت به حد متعارف مردم است.

اگر شارع فرموده یک مرتبه یا دو مرتبه کافیه؛

مثلاً یک مرتبه با آب کر، دو مرتبه با آب قلیل، اگر به فرد وسواسی بگوییم چرا سه مرتبه چهار مرتبه در آب می‌زنی؟

خواهد گفت: بر شیطان لعنت، یعنی این اضافه شستن اطاعت از فرمان شیطان است.

پس بنابراین چون اطاعت از شیطان است ترتیب اثر دادنش هم جایز نیست.

درمان این مرض قلبی، که احتمال دارد افراد را به هلاکت و شقاوت ابدی برساند،

همچون سایر بیماری های روانی، با علم و عمل بسیار آسان است،

ولی انسان باید ابتدا خود را مریض بداند و پس از آن درصدد علاج برآید.

مشکل دراینجاست که شیطان طوری مقدّمات را برای این بیماری آماده می کند که فرد خود را مریض نمی داند،

بلکه دیگران را منحرف و سهل انگار می پندارد.

هرکسی که در خود شائبه این امر را یافت، باید به مردم معمولی مراجعه کند

و عمل خود را بر علما و فقها عرضه دارد و از آن ها بپرسد که آیا مبتلا به وسواس است یا نه.

پس از آن که دریافت مبتلا به وسواس است، لازم است به اصلاح خود بپردازد.

۶- دراحادیث و روایات معصومان علیهم السلام به روش ها و فنون شناختی، معنوی، ارتباطی، عملی و دارویی

برای درمان اختلال وسواس فکری عملی اشاره شده است.

درمان وسواس

این روش ها به شرح ذیل می باشند:

الف- ایجاد اشتغال ذهنی با ذکر صلوات و قرائت قرآن به ویژه سوره یس.

ب- تشریح کامل وظایف شرعی و تقویت اراده و تعهد عملی به احکام شرعی .

ج- بی اعتنایی به وسوسه های شیطانی و خیالاتی است که شیطان به فرد القا می کند.

د- وضو گرفتن قبل از غذا و بعد از غذا و ذکر نام خداوند، از جمله شیوه های مهم مقابله با وسوسه شیطان است.

للّه نگوید، شیطان در آن وضو شریک خواهد بود و در خوردن و آشامیدن و هر کار دیگری سزاوار است

که بسم اللّه گفته شود و در غیر این صورت، شیطان در آن شرکت خواهد داشت.

ر- تغییر موقعیت در مورد عمل وسواسی؛ برای مثال، در مورد لباسی که پس از شستن،

رنگ خون در آن هنوز باقی است و زمینه وسواس را در فرد فراهم می کند، پیشنهاد می شود

که آن لباس را رنگ آمیزی کند یا از لباس تیره، که پس از شستن، رنگ خون در آن مشخص نیست، استفاده نماید.

حضرت علی علیه السلام می فرمایند:

هنگامی که شیطان کسی را وسوسه کرد، باید به خدا پناه ببرد و بگوید: «آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ

ز- درمان از طریق خوردن انار، به ویژه انار شیرین و همچنین خوردن روغن زیتون، خرما، سیب، کندر، سبزیجات ؛

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: هرکس انار بخورد، قلبش نورانی می گردد و وسوسه تا چهل روز از او دور می شود.

و- همچنین روزه داری و پرهیز از پرخوری از اصول مهم درمان وسواس است و به دو دلیل در ارتباط با وسواس بر روزه داری تأکید شده است:

یکی معنوی؛ زیرا انسان روزه دار توجهش به خدا زیاد است و از این رو، افکار شیطانی به او هجوم نمی آورند.

دوم: آن که لازمه روزه داری پرهیز از پر بودن دایمی معده می باشد و این در کاهش افکار و امیال وسواسی موثر است.

ه- حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود:

شیطان بر دو قسم است:

شیطان جنى، که با گفتن لاحول و لا قوه الا بالله العلى العظیم از شما دور مى‌شود.

و شیطان انسى، که با فرستادن صلوات اللهم صل على محمد و آل محمد از شما دور مى‌شود.

۷- در مورد وسواس باید به چند نکته کلیدی توجه نمایید:

الف: وسواس از ناحیه شیطان است و هرگز مورد تایید دین اسلام و پیشوایان آن نیست، چنانکه ائمه(ع) نیز شدیدا از وسواسی گری نهی کرده اند.

ب: وسواس از نظر عقلی نیز مردود است، زیرا موجب اتلاف عمر و تضیع نمودن مال و هدر دادن آب،برق و سایر امکانات می شود.

ج: از نظر بهداشت روانی نیز یک عادت بسیار زیانبار است، زیرا وسواسی به تدریج سیستم اعصاب و روان را به هم می ریزد

و فعالیت های فردی و اجتماعی انسان را با مشکل مواجه می سازد.

د: وسواس از نقشه های شوم شیطان است تا به این طریق انسان را نسبت به انجام تکالیف شرعی مثل غسل، وضو و نماز و … دلسرد و دلزده کند.

حال انصاف بدهید آیا سزاوار است به شیطان اجازه دهید که غبار وسواسی را برآسمان زندگی شما سایه افکند و اینگونه عمر گرانبهای خود را تباه کنید.

درمان وسواس

ی: بهترین راه علاج وسواسی عبارت از ترک وسواسی است

به این معنا که آن مقدار که وظیفه شرعی در طهارت و غسل هست انجام دهید و از تکرار آن اکیدا خودداری نمایید،

اگر مدتی به تعداد یک ماه به این شیوه مداومت نمایید از سایه شوم وسواسی خارج خواهید شد.

نکته ای که باید به آن دقت کنید این است که، خود شما باید اراده کنید و تصمیم بگیرید که وسواسی را ترک کنید،

تا زمانی که خودتان نخواهید دیگران نیز نمی توانند کمک کنند.

افراد مبتلا به اختلال وسواس چه ویژگی‌هایی دارند؟

کسی که اختلال وسواس فکری  و عملی دارد، چه همسرتان باشد و چه فرزند و یا دوست نزدیک‌تان

به هر حال سر کردن با چنین فردی نیازمند صبر، درک و آموزش است

تا در مورد چالش‌هایی که طرف مقابل‌تان با او روبروست بیشتر بدانید وهم بتوانید در پروسه‌ی درمان و کنترل، حمایتش کنید.

خوب است بدانید:

کسی که دوستش دارید، کسی که با OCD می‌جنگد، چه شما ببینید و چه نه، جنگ و جدال‌های اساسی در سرش در حال روی دادن است.

ترس‌های او ممکن است ساده و یا حتی خنده دار به نظر برسد.

اما برای آن‌هایی که با OCD زندگی می‌کنند، اضطراب خاموش‌شان، افکار مدام در حال تکرارشان، تصاویری که در ذهن دارند،

گرایش‌های گیج کننده و کابوس‌های جهنمی‌شان، هر روز آن‌ها را تبدیل به جنگ و نبردی فراموش نشدنی می‌کند.

آن‌ها را دوست داشته باشید و به آن‌ها بگویید که باید بجنگند و می‌دانید که روزی پیروز خواهند شد.

شاید آن‌ها هرگز نتوانند زمین جنگ را کاملا ترک کنند، اما زره‌شان قوی‌تر شده

و با داشتن شما در کنار خود می‌توانند به سمت آینده‌ای روشن‌تر، شادتر و آرام‌تر پیش بروند.

سطح آگاهی‌تان را بالا ببرید

وقتی ندانید فرد دچار OCD چه در سرش می‌گذرد چگونه می‌توانید به او کمک کنید؟ یا حتی بدتر؛

اگر او نداند چطور افکارش را برای شما توضیح بدهد چه؟ وقتی پای کنترل و درمان به میان می‌آید، آموزش و آگاهی حرف اول را می‌زند.

فهم بن مایه‌های مشترک و علائم OCD، تجربیات را بهنجار کرده و بینشی از جدال‌هایی که فرد بیمار با آن‌ها مواجه است به شما می‌دهد.

درمان وسواس

اجازه بدهید در مورد افکارش برای‌تان حرف بزند

یکی از سخت‌ترین کار‌ها برای افراد دچار اختلال وسواس این است که افکاری را که درسرشان می‌گذرد توضیح دهند.

(افکار وسواسی) OCD به چیز‌هایی حمله می‌کند که فرد بیمار بیشتر از همه دوست‌شان دارد،

که معمولا موجب افکار ناراحت کننده و ناهنجار در مورد دوستان، اعضای خانواده و همسر فرد وسواسی می‌شود.

پس تعجب نکنید اگر در مورد افکار عجیب و غریبش در مورد شما با شما حرف زد (شروع مکالمه در این موارد برایش بسیار سخت است) تعجب نکنید.

برای یک OCD، مورد قضاوت واقع شدن یک ترس بزرگ است.

به او یادآوری کنید که با هم هستید و خوشحالید که حاضر است با شما حرف بزند. گفتگو‌های کوچک شما بالاخره به گفتگو‌های بزرگ‌تر تبدیل خواهند شد.

صبور باشید

فرد دچار اختلال وسواس از شنیدن یک چیز واقعا خسته شده است: این فقط یک تصور است.

شاید از نگاه شما فقط یک تصور یا توهم باشد، اما فرد وسواسی توانایی عجیب و مرموزی برای تبدیل یک تصور به یک مارپیچ ِ.

زندگی متحول کن دارد که می‌تواند قربانی اش را به ورطه‌های طولانی اجباری فکری و جسمی و روحی بکشاند.

درد افراد وسواسی را کوچک و ناچیز تلقی نکنید. سعی کنید احساسش را بفهمید و با او همدلی کنید؛

نه اینکه احساس درماندگی‌اش را تشدید کنید.

هیجانات خیلی راحت می‌توانند بر روال مکالمه غلبه کنند، مخصوصا اگر ۵۰۰ بار همان مکالمه را تکرار کرده باشید،

اما حمایت شما باید بی قید و شرط باشد و درک و همدلی‌تان جریانی یکنواخت داشته باشد.

افراد دچار اختلال وسواس فکری  عملی می‌دانند که این فقط یک تصور است، اما این تصور مزاحم مدام به آن‌ها حمله می‌کند

و اگر وادرشان کنید این تصور را سرکوب کنند فقط به آن‌ها ثابت می‌کنید که در این نبرد تنها هستند.

بابت هر فکری که آن را با شما درمیان می‌گذارند، هزاران جنگ درونی دارند که باید به آن‌ها برسند،

پس صبور و آرام باشید و درک کنید که آن‌ها هم دوست دارند این تفکرات آزاردهنده،

تکرار‌ها و نشخوار‌های فکری و دلهره‌ها و اضطراب‌ها دست از سرشان بردارند، حتی بیشتر از شما!

درمان وسواس

قوت قلب دادن گاهی می‌تواند مضر باشد

شاید به نظر برسد اینکه به فرد دچار اختلال وسواس بگویید که آدم خوبی است،

نمی‌تواند به کسی آسیبی بزند و احمق و نامعقول نیست، کار خوبی است و نتیجه‌ی مثبتی دارد،

اما قوت قلب دادن کلامی می‌تواند آسیب زننده باشد و در برخی موارد در پروسه‌ی درمان، اختلال ایجاد کند.

بگذارید این موضوع را پیچیده نکنیم، زیرا این کار ِ. شما نیست که دقیقا بدانید کجا و چگونه به فرد بیمار اطمینان خاطر و قوت قلب بدهید، مگر اینکه یک روانشناس باشید.

چیز‌هایی که به آدم وسواسی می‌گویید می‌تواند افکار وسواسی‌اش را تشدید کنید

یا کمکی باشد به تمرینات درمانی آن‌ها در خانه. پس باید مراقب باشید؛

مثلا اگر مدام از شما می‌خواهد که تائیدش کنید که آدم خوبی است، افکارش بد و ناراحت کننده نیستند،

یا اینکه امکان ندارد به کسی لطمه‌ای بزند، پس باید با هم به یک روانشناس حرفه‌ای مراجعه کنید تا برنامه‌ای مشخص برای تمرین شما در خانه بدهد.

شما قرار است شانه‌ای برای تکیه دادن باشید، نه اینکه افکار وسواسی را تغذیه کنید.

ممکن است مکالمه‌های عادی شما به نظرتان عادی و بی‌ضرر برسند،

اما می‌توانند خیلی بیشتر از آنچه فکرش را بکنید به طرف مقابل آسیب بزنند.

به خودتان هم اهمیت بدهید

آخرین توصیه‌ای که به شما می‌کنیم این است که خودتان را همانقدر که عزیزان‌تان را دوست دارید، دوست بدارید.

حمایت و مراقبت از فرد دچار اختلال وسواس می‌تواند گاهی اثرات بدی روی شما بگذارد.

ممکن است در این پروسه، فرسوده شوید و در پایان روز احساس ناخوشی کنید.

اگر فکر می‌کنید لازم است برای خودتان هم از مشاور کمک بگیرید حتما این کار را بکنید.

با فرد دچار OCD هم روراست باشید، او دوست ندارد به دلیل مشکلی که دارد رفتار متفاوتی با او داشته باشید.

اگر در پروسه‌ی کنترل و درمان او احساس خوبی ندارید به او بگویید، شاید لازم باشد چیزی را تغییر دهید.

شاید هرگز متوجه نشوید، اما شما قوی‌ترین عشقی هستید که می‌توانید او را به سمت کنترل و درمان پیش ببرید.

منبع:yjc / پایگاه عرفان / mind.se

🔔 مطلب مرتبط دیگر 🔔

اختلال وسواس کندن پوست لب چیست؟

وسواس چیست؟ | چطور میتوانیم انواع وسواس را درمان کنیم ؟