آموزش روانشناسی و تفسیر نقاشی کودکان

در این نوشته از دلبرانه قصد داریم مطلبی در خصوص تفسیر نقاشی کودکان و بررسی روانشناسی آن خدمت شما ارائه نماییم.

از آنجایی که برخی از کودکان به نقاشی علاقه زیادی دارند اگر بتوانید نقاشی های آن ها را تفسیر کنید می توانید به شخصیت درونی او پی ببرید.

برای آموزش تفسیر نقاشی های کودک خود مطلب مفید را برای شما جمع آوری کرده ایم.

امیدواریم که مورد توجه شما عزیزان قرار گیرد …. با ما همراه باشید ….

آموزش روانشناسی و تفسیر نقاشی کودکان

تفسیر نقاشی کودکان

نقاشی کودکان آنقدر مربوط به رشد و پختگی اوست که حتی می شود هوشبهر کودک را از روی آن سنجید.

والدین پس از آن که کودک نقاشی می کشد ، آن را به یک روانشناس ، روان سنج نشان بدهند تا هم هوشبهر کودک و هم مدلی موسوم به بهر تحول یافتگی کودک محاسبه شود .

برای این که هوشبهر کودک را روی نقاشی او محاسبه کنیم از کودک یک تست نقاشی آدمک رنگی می گیریم و باید نکات زیر در تست نقاشی آدمک رنگی توسط والدین کودک رعایت شود تا نقاشی کودک قابل تفسیر و تبدیل به هوشبهر و یافتن بهر تحول بافتگی باشد:

کودک هفت مداد رنگی به رنگهای آبی ، سبز، قرمز ، زرد ، بنفش ، قهوه ای و سیاده داده شود.

یک مداد سیاه معمولی و یک پاکن خوب به کودک بدهید

یک ورق کاغذ سفید و بدون خط به ابعاد ۵/۲۹×۲۱ مقابل کودک روی زیر دستی مناسب یا روی میزی محکم قرار بدهید.

به کودک گفته شود روی این کاغذ ، یک آدم بکش و سعی کن تا آن جا که می توانی قشنگ باشد و اگر خواستی آن را رنگ هم بکن

بگذارید کودک هر طور که می خواهد نقاشی بکشد بدون آن که به او کمک شود، هیچ انتقاد ارزشیابی یا تلقینی نیز نباید انجام شود.

فقط با کلمات «خوب است ، ادامه بده» کودکانی ار که دچار تردید هستند ، تشویق کنید.

به دست کودک خیره نشوید و حواس تا را به جای دیگری بدهید.

به هیچ وجه کودک را در ترسیم یا رنگ زدن کمک نکنید.

نقاشی آدمک رنگی زمان مشخصی ندارد ، بنابراین از بیان جملات مثل  زود باش ، بجنب ، چقدر طول میدهی و … خوداری کنید .

به کودک آزادی کامل بدهید ، درباره انتخاب جای آدمک در صفحه ابعاد آدمک ، تغییر جهت صفحه کاغذ ، جنسیت آدمک ، اضافه کردن چیزهای دیگر به نقاشی و… اظهار نظر نکنید.

اگر کودک به هنگام رسم ، حرف هایی زد یا ترانه هایی خواند به طوری که خودش متوجه نشود آن را یاداشت کنید و بعد به روانشناس – روان سنج نشان بدهید، این حرف ها و ترانه ها جنبه هایی از رسم را که فقط با مشاهده نقاشی قابل درک نیست ، آشکارتر می کند.

پس از اتمام نقاشی از کودک بپرسید که آدمک دختر است یا پسر ؟ مرد است یا زن؟ بعد جنسیت آدمک را ثبت کنید .

اگر کودک گفت مرد است ، از او بخواهید یک زن بکشد و برعکس

پس از اتمام نقاشی دیگر از کودک بخواهید قصه آدمک و زندگی او را شرح دهد.

اگر کودک به راحتی نتوانست قصه ای درباره آدمک ها بگوید ، با طرح این سوال به او کمک کنید تا فکرش را بهتر به زبان بیاورد. این آدمک چند سال دارد ؟

چکار می کند ؟ به نظر خوت کجا را بد  و کجا را خوب کشیده ای ؟ به نظرت این آدمک چیزی کم ندارد؟ (بدون هیچ راهنمایی از جانب شما) به نظر تو آدمک را دوستش دارند؟ فکر می کنی عصبانی است؟

فکر می کنی می ترسد؟ (تمام این پاسخ ها را نیز ثبت کنید و ضمیمه هر نقاشی کنید).

اکنون خود به نکات زیر توجه فرمائید

متخصصان به لحاظ علمی در یافته اند اگر آدمک در سمت چپ صفحه کشیده شود مربوط به احساسات کودک درباره گذشته است و اگر در سمت راست صفحه کشیده شود مربوط به احساسات کودک درباره آینده است . این امر به تربیت و سبک خانواده نیز بر می گردد .

بعضی از خانواده ها غرق در گذشته اند و بعضی غرق در آینده و نقشه های مربوط به آن هستند.

هر اندازه نقاشی کودک بیشتر به سمت چپ متمایل باشد کودک هیجانات خود را بلافاصله و مستقیم بیان می کند و رفتار کودکانه ای دارد . در حالی که ترسیم متمایل به راست مهار عقلی و تحول یافتگی کودک را نشان می دهد .

اگر نقاشی به طور کامل در طرف چپ صفحه باشد (معرف دلبستگی به مادر) و اگر در سمت راست باشد  معرف دلبستگی بیشتر کودک به پدر است . در کودکان چپ دست این تفسیر معکوس می شود.

اگر کاغد عمودی باشد نقاشی هایی که در پایین صفحه کشیده شده ، نشان دهنده ی جهان ناخودآگاه کودک و مسائل مربوط به زندگی روزمره اوست . تاکید برخطی به معنا زمین ، چمن و … در نقاشی کودک نشان گر نیاز حسی و تغذیه و ایمنی جسمانی اوست.

اگر نقاشی در بالای صفحه و عمودی باشد . معرف ارزش های برتر ، خیال پردازی ها و آرمانهای کودک است .

نقاشی در مرکز صفحه بسیار رایج بوده و امری عادی محسوب می شود.

نشانه ها در نقاشی های کودکان

علم ثابت کرده است که کودک خود را با روشی بین بستگان خویش قرار می دهد که دقیقاً مر بوط به حالات عاطفی ، احساسات ، خواسته ها ، ترس ها ، کش ها ، فاصله جویی ها یا نفرت های اوست.

از حدود پنج سالگی به بالا ف اغلب کودکان آدمک ها را عمودی می کشند . این امر تا قبل از این سن اشکالی ندارد و طبیعی است که آدمک ها را به طور افقی یا مایل بکشند.

ممکن است یک بازو بالاتری از بازوی دیگر یا یک ساق پا بلندتر از ساق پای دیگر باشد که در حد نرمال کاملاً طبیعی است.

اگر چشم و ابروها خیلی بالا و پایین باشد یا دهان بسیار کج کشید شود: این طرز کشیدن در کودک نشانگر اختلال عاطفی است . البته در کودک ها و افراد معلولی که آسیب هایی در نخاع یا سلسله اعصاب دارند این مدل کشیدن بسیار دیده می شود.

اگر کودک آدمک را در حال خم شدن یا بازی و جست و خیر بکشد نباید فکر کرد که مشکل عاطفی دارد ، بلکه طبیعی است .

اگر کودک چشم ها و ابروها و گوش ها و همه چیز را به طور دقیق و مثل هم قرینه کشده باشد به طوری که قرینه سازی افراطی به چشم بخورد، حالات وسواسی در کودک ، استرس زیاد روحی و بازداری کودک از بیان مطالب ، یا بازداری عاطفی او مشخص می شود.

اگر کودک آدمک ها را نیم رخ بکشد ، نشانگر گریز داشتن و گاه ترس از نگاه کردن مستقیم است . این نقاشی حوالی سن بلوغ بیشتر دیده می شود.

اگر دستها و بازوها به صورت افقی کشیده شده باشد ، در سنین کمتر عادی است و نشانه ابتدایی بودن نقاشی است ، اما در سنین بالاتر از شش سال تنش  و استرس نسبت به محیط را نشان می دهد .

ترسیم بازوها به طرف بالا بیانگر یک احساس شدید است مانند بیان شادی ، یا طلب کمک

ترسیم بازوها به طرف پائین کاملاً معمول بوده و طبیعی است .

ترسمی عمودی به طرف پایین و چسبیده بودن بازوها به بدن ، نشانگر نیاز به مهار کردن خود فاصله گیری از دیگران و بازداری شدید است .

اگر آدمک ها با تعادل و استحکام و استواری خوب کشیده شده باشد . این امر مشخص می سازد کودک متعادل و طبیعی است.

ترسیم ساق های پا به صورت فاصله دار احساس پایداری و حرکت را در کودک نشان می دهد و اعتماد به نفس او را می رساند.

ترسیم زاویه در پاها هوشمندی کودک را می رساند.

پاهای چسبیده به هم در کودکان مبتلا به بازداری و ترس شدید دیده می شود.

دویدن ، رقصیدن و بازی کردن آدمک ها پویایی و نشاط کودک را نمایش می دهد .

ایستادن یا حرکات کند و کم تحرکی همین خصوصیات را در کودک نشان می دهد و در کودکان غمگین بیشتر دیده شده است .

کشیدن باغبان ، سرباز ، معلم ، سرخ پوست و … یعنی گرایش به مشخص کردن آدمک ، که بیشتر در نقاشی کودکان باهوش دیده می شود.

کشیدن دلقک یا حاجی فیروز : شادی کاذب و دروغین و اضطراب کودک را می رساند .

کشیدن ماهیگیر اغلب در نقاشی کودکان صبور و زیرک که برای به چنگ آوردن چیزی نقشه می کشند دیده می شود.

کودکان با نقاشی ها یشان ابراز وجود می کنند

انسان ها ، حتی انسان ها ی اولیه ، برای بیان افکار و برداشت های خود از نقاشی روی دیوار غارها بهره می گرفتند .

به طور علمی نیز ثابت شده که انسان به خصوص در سنین نوباوگی و کودکی واقعی ترین احساساتی را که نسبت به خود و دیگران دارد . در نقاشی آشکار می سازد .

به طور کلی خطوط رسم شده ترجمه ای از حالات هیجانی کودک است :

خطوط پر رنگ و ضخیم

نشان دهنده تمایل به خوشی های جسمانی ، حتی علاقه به خوردن غذاهای لذیذ است .

اگر خطوط پرنگ و ضخیم برانگیخته و خشن شود ، تا حدی که در بعضی موارد تا پاره کردن کاغذ نیز پیش برود ، نارضایتی و پرخاشگری را نشان می دهد .

خطوط پر رنگ

اگر در کشیدن افراد یا اشیاء از خطوط بسیار کمرنگ و رنگ های ملایم استفاده شده باشد ، نشان دهنده ملایمت ، ظرافت و حساس بودن کودک است .

البته گاه کم روها و کودکانی که فاقد اعتماد به نفس هستند و دایم در کارها و حرفهای خود تردید دارنداز خطوط کم رنگ برای کشیدن نقاشی استفاده می کنند .

خطوط استوار و مستقیم

حاکی از اعتماد به نفس ، مصمم بودن و در عین حال تاثیر پذیری کودک است .

خطوط منقطع(مثل خط فاصله هایی کنار هم )

در کودکان و افرادی که تاثیر پذیری زیاد از اطراف دارند و دایم نظر خود را نسبت به نظر دیگران عوض می کنند ، مردد در تصمیم گیری هه هستند و کمال طلبند ، زیاد دیده می شوند.

خطوط موازی ، سایه و چهارخانه ها

در کودکان و افراد مضطرب دیده می شود . اگر سایه ها و رنگ ها خاکستری باشد نشانه افسردگی است .

خطوط شکسته و زاویه دار

چابکی و به اضافه خشم ، نا آرامی و نیرو را می رساند .

خطوط منحنی کشیدن

ملایمت و مسالمت ، تبعیت جویی ، خود دوستداری و نرمش را می رساند .

حلقه هایی که دور یک محور چرخیده اند

تا چهارسالگی به هنجار و عادی است . پس از چهارسالگی اگر به صورت ادامه دار کشیده شود نشانه ای از شیوع مشکلات روحی است .

خط راست و قائم

آرامش ، وقار به اضافه انعطاف نداشتن شخص را نشان می دهد

خطوط سرازیر

بدبینی ، افسردگی ، خستگی ، و فکر کردن به مرگ را بیشتر نشان می دهد.

خطوط سربالا

شادی ، زندگی و اگر زیاد باشد انفجار احساسات حاد را می رساند.

تاکید بر خطوط عمودی و مرکزی

حفظ تعادل عاطفی در فرد است

تاکید بر خطوط افقی و مرکزی

شدت نیازهای ارتباطی کودک است .

خط خطی کردن و پاک کردن های مکرر

نا مصمم بودن ، نارضایتی از خود و احساس خود را پایین و کم دیدن است .

لکه ها و سیاه کردن ها

احساسات گناه کاری را نشان می دهد . اغلب در والدین که در اثر مشکل شخص خود مکرر به کودک می گویند تو بدی ! این طرز کشیدن دیده می شود. یا وقتی که به کودک بسیار امر و نهی می شود.

کودک آدمها را آن طور که هستند نمی کشد چون به هیچ وجه قادر به چنین کاری نیست! بلکه آدم ها را به گونه ای که خود درک می کند ترسیم می کند .

حالا یک آدم که به نظر همه مهربان است احتمال دارد به نظر کودک نامهربان بیاید و او را شکل آدمهای بسیار بد جنس بکشد ! کودکان آن چه را که در دل دارند و به وسیله نقاشی بیان می کنند .

این امر به والدین ، مربیان و روانشناسان کمک می کند تا به وسیله علم این کار ، محتویات روحی و درونی کودک را کشف و درک کنند. حتی در صورت نیاز به درمان آن بپردازند.

مهم نیست آنچه ما یا کودکان نقاشی می کنیم اثری عالی و هنری باشد یا نباشد .

آنچه اهمیت دارد این که خود را میان جمع خانواده ترسیم کرده و آن گاه با روشهای علمی به تفسیر نقاشی خود یا کودک بپردازیم .

در کودکان چون زبان بیان احساسات ناقص استو آن ها از گنجینه لغات کمتری برخوردارد ، نقاشی ها یشان بیشتر به ما کمک می کند تا از رازهای قلبی وبرداشت های خوب و بدشان درباره ی انسان ها و محیط اطراف ، مطلع شویم و چنانچه مشکلی وجود داشته باشد برای حل آن اقدام کنیم .

رنگ ها در نقاشی کودکان

تفسیر شخصیت ها و رنگ ها در نقاشی کودکان

اولین شخص که با دقت تمام رسم می شود ، شخصی است که کشنده نقاشی بیش از همه به او وابسته است و می خواهد آن شخص را با خود ، یا خود را با او همسان کند و شبیه او بشود.

نزدیکی دو شخص نشانگر صمیمیت آن هاست . اگر دست هم را گرفته باشند یا همدیگر را ببوسند یا با هم بازی کنند درجه صمیمت آن ها بازه هم بیشتر است .

خود را با فاصله از دیگران کشیدن ، دوری از دیگران و پرخاشگری نسبت به آن ها را می رساند

خانه بزرگ و پررنگ با دریچه های گشوده ، برونگرایی و روحیه مشارکتی را به نمایش می گذارد و خانه کوچک و کج و معوج ، با دریچه ای کوچک و بسته رازداری ، درونگرایی و کمرویی و عدم ثبات خانواده را نشان می دهد .

رنگ سبز

نیاز به جلب توجه و میل به محبوبیت را نشان می دهد و گرایش به مبادله و ارتباط پایداری و سرسختی زیاده روی امیال را می رساند (هنگامی که رنگ سبز بیشتر متمایل به آبی می شود درونگرایی و رنگ سبز بیشتر متمایل به زرد باشد برونگرایی شخص را نشان می دهد ).

رنگ زرد

سمبل شادی و خوش بینی و میل به مشارکت و گرایش عمیق به پیشرفت است . استفاده زیاد از آن تمایل به آزاد سازی استرس هاست .

رنگ آبی

حساس بودن ، صلح و آرامش ، سکوت را نشان می دهد و استفاده افراطی از آن حکایتگر تسلیم و تمکین است

رنگ های قرمز

به معنایی عمل و کار بستن است . گاهی خشم نیز نشان می دهد . استفاد از رنگ قرمز قبل از شش سالگی عادی است و دختران بیشتر از پسران از این رنگ استفاده می کنند و این امر عادی است.


ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.