فیتونیا | نگهداری از گل فیتونیا یا رزیدل (آبیاری،نور،خاک،کود،تکثیر)
فیتونیا | نگهداری از گل فیتونیا (Nerve plant)
گل فیتونیا یکی از محبوب ترین گلهای آپارتمانی است و تنوع رنگ و سایه دوست بودنش به محبوبیت آن افزوده است . همانطور که در عکس پایین مشاهده میکنید فیتونیا رنگ های بسیار متنوع و چشم نوازی دارد و نقش و نگار روی برگ ها هم به دلبری آن می افزاید. این نوشته به معرفی این گیاه و نکات نگهداری آن (آبیاری،رطوبت،خاک،کود،نور،دما و ..) و آموزش تکثیر و آشنایی با آفات و بیماری آن اختصاص دارد. برای نگهداری این گل زیبا و سازگار با محیط با ما همراه شوید.
بسم الله الرحمن الرحیم
معرفی کوتاه فیتونیا :
- نام انگلیسی : Nerve plant / Fittonia
- نام علمی : FITTONIA VERSCHAFFELTII
- نام فارسی : گل فیتونیا
- نام فارسی اصیل : رزیدل
- رنج قیمت : ۱۰۰۰۰ ، ۲۰۰۰۰ تومان به بالا
- خانواده : ACANTHACEAE
- خاستگاه : برزیل
نکات مهم و جالب در مورد گل فیتونیا !
- گل فیتونیا گلی بسیار زیبا و پرطرفدار می باشد و عاشق رطوبت می باشد و به کمک رطوبت می تواند رشد خوبی را داشته باشد . و اصلا توصیه نمی شود درجایی ک رطوبت نمی باشد ، از این گیاه استفاده کنید . گل فیتونیا مناسب منزل نمی باشد و دلیل آن کم بودن رطوبت می باشد و اگر در منزل نگهداری می کنید ، باید رطوبت آن را هر روز تامین کنید تا بتواند رشد خوبی را داشته باشد .
- گل فیتونیا دارای برگ های پهن و تقریبا شبیه به قلب می باشد . اگر به این برگ ها نگاه کنید ، شاهد دیدن رگ برگ ها می شوید ک باعث بیشتر شدن زیبایی گل شده است . و اگر دوست دارید که برگ های زیبایی را داشته باشد ، باید در زمان جوانه زدن ، آن جوانه را حذف کنید تا جوانه بهتر و زیبا تری رشد کند .
- گل فیتونیا به علت علاقه زیادش به رطوبت باید از گلدانی استفاده کنید که دهانش تا حدودی گشاد باشد تا بتواند رشد خوبی را داشته باشد . علاوه بر علاقه اش به رطوبت ، علاقه زیادی را نیز به سایه دارد و اگر در سایه قرار بگیرد ، رشد خوبی را خواهد داشت .
- پرورش و نگهداری از گل فیتونیا هم در داخل گلدان و هم در تراریوم یک سرگرمی کم دردسر و یک چیدمان جذاب برای تزئین خانه شما خواهد بود . توجه داشته باشید ، نور زیاد و مستقیم خورشید ، محیط گرم و خشک یا جریان هوای سرد ( در معرض باد کولر قرار گرفتن ) و کمبود مواد غذایی از مهمترین دلایل از بین رفتن این گیاه هستند . با کمی مراقبت و اطلاع از شرایط محیطی مناسب برای این گیاه میتوانید این گیاه را برای چندین سال داشته و تکثیر کنید .
شرایط مناسب رشد گل فیتونیا :
۱- نور مناسب برای فیتونیا :
این گیاه عاشق سایه و اصطلاحا می باشد و اگر در سایه قرار بگیرد رشد خوبی را خواهد داشت . اصلا توصیه نمی شود که گیاه را در معرض نور خورشید و یا پشت شیشه قرار دهید ، زیرا آسیب بسیار جدی ای را می بیند . همانطور که گفته شد فیتونیا به مانند بسیاری از گل های آپارتمانی نسبت به سایه مقاوم است و با نوری متوسط باید از نور مستقیم آفتاب در امان بماند . نور کم باعث کوچک ماندن برگ ها و نور زیاد باعث چروکیدگی و نازکی برگ می شود.
۲- دمای مناسب برای فیتونیا :
بهترین دما برای گل فیتونیا ۱۸ درجه سانتی گراد می باشد که می تواند رشد خوبی را داشته باشد . میتوان گفت حداقل و حداکثر دمای محیطی باید بین ۱۸ تا ۳۰ درجه باشد . هوای سرد باعث ریزش برگ ها می شود .در دمای بالای ۳۰ باید گیاه را غبار پاشی کرد .
۳- آبیاری کافی و مناسب برای فیتونیا :
گل فیتونیا به سه چیز علاقه دارد . آبیاری ، رطوبت و سایه که اگر این سه مورد تامین شود ، رشد خوبی را خواهد داشت . برای آبیاری گیاه باید بین دو آبیاری فاصله داشته باشد و زمانی که خاک گیاه خشک شد ، می توانید باز گیاه را آبیاری کنید . در زمستان چنین چیزی نمی باشد ولی باید هر ۵ الی ۶ روز یک بار گیاه را آبیاری کنید . همچنین حواستان باشد ک گیاه به خشک بودن خاکش بسیار حساس است و باید خاکش مرطوب نگه داشته شود ، پس همانطور که گفته شد در تابستان حداقل هفته ایی ۳ بار آبیاری شود و در زمستان ۵ روز یک بار .
۴- رطوبت مناسب برای فیتونیا :
برای تامین رطوبت گیاه می توانید از دو روش استفاده کنید . اولین روش که روزانه گیاه را غبار پاشی کنید و این غبار پاشی باید به دور از نور خورشید باشد . روش دوم اینکه تشتی را پر از آب و سنگ ریزه کرده و گیاه را در آن قرار دهید . گیاه می تواند از این دو روش رطوبت خود را تامین کند . بهتر است در تابستان هر روز و در زمستان هر ۵ روز یک بار عمل غبار پاشی آب را انجام دهید تا رطوبت ۷۰ تا ۹۰ درصد را داشته باشد چرا که در هوای خشک برگ هایش پژمرده می شود .
۵- تغذیه مناسب برای فیتونیا :
برای تغذیه گل فیتونیا باید از کود های مخصوص گل های زینتی استفاده کنید . کود را با آب حل کرده و هر ۱۴ روز ۱ بار نصف پیمانه به گیاه دهید . این تغذیه به رشد بهتر و سریع گیاه کمک بسیار زیادی را می کند . بهتر است کود مورد نیاز را با مخلوط کودهای شیمیایی مفید ، به میزان نصف توصیه شده ، استفاده کنید .
۶- خاک مناسب برای فیتونیا :
بهترین خاک برای گل فیتونیا خاک لیمونی و خاک کمپوست می باشد که این دو را با هم مخلوط کرده و در داخل گلدان گیاه بریزید . حتما زه کش گیاه را نیز چک کنید تا آب اضافه از آن خارج گردد و از پوسیدگی ریشه جلوگیری کند. همانطور که گفتیم انواع خاکهای لیمونی (اسیدی ) و غنی از کمپوست برای رشد ریشه مناسب است .
۷- تعویض گلدان گل فیتونیا :
ریشه های گل فیتونیا برروی خاک می باشد و نیاز به تعویض تند تند گلدان نمی باشد . هر ۴ سال یک بار گلدان را عوض کنید خوب می باشد . همچنین باید به طور منظم زه کش گلدان را چک کنید . در واقع چون ریشه های گیاه سطحی است و نیازی چندانی به تعویض گلدان وجود نخواهد داشت .
۸-تمیز نمودن برگ های فیتونیا :
برای تمیز کردن برگ ها ، بهترین کار و روش استفاده از غبار پاشی می باشد که به تمیز شدن برگ ها کمک بسیار زیادی را می کند . اصلا از مواد براق کننده استفاده نکنید ، زیرا باعث بسته شدن روزنه های گل می شود .
۹- تکثیر فیتونیا :
بهترین زمان برای تکثیر و قلمه گیاه ، فصل بهار می باشد که می توانید ریشه های آن را تکثیر کنید و زمانی که این کار را انجام می دهید ، باید دما ۱۸ درجه سانتی گراد باشد .
آفات و بیماری های گل فیتونیا :
۱- برگ ها چروکیده و پژمرده هستند :
برای سرحال شدن گیاه باید از دو روش استفاده کنید . اولین روش اینکه زمانی ک هوا خشک بود باید غبار پاشی را روزانه انجام دهید و روش دوم اینکه تشتی را پر از سنگ ریزه کرده و داخل آن آب بریزید و در پای گلدان قرار دهید .
۲- روی برگ ها ، لکه های سوخته وجود دارد :
علت لکه های سوخته ، استقاده از مواد براق کننده می باشد که در بالا نیز گفته شده بهتر است غبار پاشی را جایگزین مواد براق کننده کنید . مواد براق کننده به گل آسیب بسیار زیادی را وارد می کند .
۳- برگ ها ریزش دارد :
علت ریزش برگ ها ، سرد بودن گیاه است که باید گیاه را به محلی گرم تر ببرید .
۴- بین دو برگ ها ، فاصله زیاد است :
علت فاصله افتادن بین برگ ها ، بخاطر نبودن نور کافی می باشد که بهتر است گیاه را به محلی روشن تر ببرید و حتما به دور از اشعه خورشید قرار دهید .
۵- برگ ها بد شکل و چسبنده شده است :
برای از بین بردن این چسبندگی می توانید از سم حشره کش استفاده کنید . هر هفته ۱ بار گیاه را سم پاشی کنید .
۶- برگ های زیرین زرد شده اند :
علت زرد شدن برگ ها ، آبیاری بیش از اندازه می باشد که باید سیمی را از زیر گلدان رد کنید تا راه خروجی برای گلدان درست کنید و بگذارید ک بین دو آبیاری فاصله داشته باشد .
۷- گل فیتونیای من دچار آفت کنه تار عنکبوتی یا شپشک آرد آلود شده :
کنه تار عنکبوتی و شپشک آردآلود از مهمترین آفات این گیاه هستند که باعث زرد شدن برگ ها ، ایجاد لکه‌های زرد و بستن تار عنکبوت در سطح زیرین برگ ها و در نهایت ریزش برگ ها می شوند . برای مبارزه آن ها باید از سموم سیستماتیک استفاده کرد .
۸- قارچ و باکتری های گل فیتونیا و درما آن:
بیماری باکتریال درمان ندارد و تنها راه حذف برگ آلوده است . در صورت ابتلا به قارچ حتماً از سموم قارچ برای مقابله با بیماری استفاده کنید . در صورت مشاهده کنه تار عنکبوتی از سموم کنه کش استفاده کنید . از بیماری‌های این گیاه نیز می توان لکه برگی باکتریایی و قارچی ، پوسیدگی ریشه ، ویروس موزاییک ( حالت موزاییکی برگ ها و بدشکلی آن ها ) را نام برد . شرایط مرطوب محیط و تهویه نامناسب آن بخصوص خیس شدن برگ سار در طی آبیاری و آبیاری بیش از اندازه گیاه از جمله موارد تشدید کننده بیماری‌های قارچی این گیاه هستند . برای جلوگیری از شیوع بیماری های قارچی بهتر است شرایط محیطی رشد را مناسب کرد و در نهایت از سموم قارچکش استفاده کرد . متاسفانه برای مبارزه با بیماری ویروسی ، سمی وجود ندارد و چاره‌ای جز حذف گیاه بیمار نیست .
آموزش تکثیر گل فیتونیا
فیتونیا را می توان به سه روش تقسیم ریشه ، قلمه ساقه تکثیر کرد .
روش اول تکثیر گل فیتونیا >> تقسیم ریشه
- ساده ترین روش برای تکثیر این گل تقسیم ریشه یا تقسیم بوته است.
- روش تقسیم ریشه معمولا هنگام تعویض گلدان انجام میشود.
- وقتی برای تعویض گلدان گیاه را از خاک خارج کردید عمل تکثیر را هم انجام دهید.
- به این صورت که با دقت گیاه را به ۲ یا ۳ قسمت که تقسیم کنید.
- هر قسمت باید ریشه و برگ داشته باشد.
- هر قسمت را در گلدانی متناسب با سایز آن کشت کنید.
روش دوم تکثیر گل فیتونیا >> قلمه زدن
- در بهار از نوک ساقه ها قلمه های به طول ۵ سانت جدا کنید.
- با کاتر یا وسیله تیز و ضد عفونی این کار را انجام دهید.
- انتهای قلمه را برای چند دقیقه ( کمتر از ۵ دقیقه ) در محلول سم قارچ قرار دهید.
- این کار برای پیشگیری از ابتلا به بیماری قارچی لازم است .
- سپس آن را در بستری مرطوب و سبک کشت کنید .
- بهترین بستر برای قلمه فیتونیا مخلوط کوکوپیت و پرلایت است .
- همچنین پرلایت و پیت ماس یا کمپوست بذر و قلمه هم مناسب است .
- بعد کاشت قلمه گلدان را در مکانی با نور محیطی متوسط قرار دهید.
- دمای هوا باید ۱۸ تا ۲۴ درجه و با رطوبت محیطی ۵۰ به بالا باشد.
- برای تأمین نیاز آبی قلمه ها سطح خاک رطوبت از دست داد با اسپری تأمین رطوبت کنید .
- اگر در محیط منزل اقدام به کاشت قلمه می کنید حتماً برای تأمین رطوبت گلدان را کاور کنید.
- به نحوی که نایلون با برگ های گل تماس نداشته باشد .
- روی نایلون چند حفره برای رد و بدل شدن هوا و عمل تهویه تعبیه کنید .
- بعد کمتر از دو تا سه هفته قلمه ها شروع به ریشه زایی می کند .
- با ظهور اولین برگ کم کم نایلون را از روی گلدان بردارید .
- تا قلمه ها به دمای محیط عادت کند و آبیاری را منظم کنید .
نحوه هرس گیاه فیتونیا
- فیتونیا رشد سریعی دارد پس لازم است هرس کردن آن را یاد بگیرید.
- برای اینکه گیاه ظاهر زیبای خود را در گلدان حفظ کند باید هرس مرتبا انجام شود.
- پیشنهاد می کنیم بعد از قطع ساقه‌های گل آنها را در آب قرار دهید .
- این ساقه ها در آب به راحتی ریشه دار خواهد شد.
- و شما میتوانید با آنها گلدان های جدیدی داشته باشید.
- ضمنا توجه کنید در فصل تابستان گیاه به گلدهی می رود .
- گلهای فیتونیا بسیار ریز بوده و ارزش زینتی خاصی ندارند.
- پس می بایست به محض مشاهده گل ها، آنها را حذف کنید ؛
- چرا که سبب ضعیف شدن گیاه می شوند .
بیشتر بخوانید :
گل خورشیدی | نگهداری از گیاه خورشیدی (آبیاری،نور،خاک،کود،تکثیر)
بنت قنسول | نگهداری از بنت قنسول (آبیاری،نور،خاک،کود،تکثیر)
گل بابا آدم | نگهداری گل فیلگوش (آبیاری،نور،خاک،کود،تکثیر)