طرز تهیه جغور بغور زنجانی با جگر سیاه گوسفندی | دستور اصیل محلی
اگر عاشق غذاهای سنتی ایرانی هستید، طرز تهیه جغور بغور زنجانی با جگر سیاه گوسفندی را از دست ندهید! این غذای خوشطعم و خاص، یکی از محبوبترین غذاهای محلی زنجان است که با ترکیب دل و جگر و پیاز فراوان طبخ میشود. علاوه بر طعم دلچسب، جغور بغور منبع غنی از آهن، پروتئین و ویتامینهای ضروری بدن است. در این مطلب از دلبرانه با آموزش مرحلهبهمرحله و نکات کلیدی همراه شما هستیم تا این غذای لذیذ را در منزل به سبک اصیل زنجانی تهیه کنید.
فهرست مطالب
-
معرفی جغور بغور زنجانی
-
مواد اولیه لازم برای جغور بغور زنجانی
-
نکات کلیدی در آمادهسازی جگر سیاه
-
طرز تهیه جغور بغور زنجانی مرحلهبهمرحله
-
فوت و فنهای خوشطعمتر شدن غذا
-
بهترین روش سرو جغور بغور زنجانی
-
نکات تغذیهای و خواص جگر سیاه
-
پاسخ به سؤالات متداول
۱. معرفی جغور بغور زنجانی
جغور بغور یکی از غذاهای سنتی و قدیمی ایران است که در شهرهای مختلف به شکل متفاوتی تهیه میشود. نسخه زنجانی آن طعمی خاص و منحصربهفرد دارد. در این نسخه معمولاً از جگر سیاه گوسفند، دل، قلوه و گاهی جگر سفید استفاده میشود. پیاز فراوان، ادویههای معطر و کمی رب گوجه، راز طعم بینظیر این غذا هستند.
۲. مواد اولیه لازم برای جغور بغور زنجانی
برای ۴ نفر:
ماده مورد نیاز | مقدار |
---|---|
جگر سیاه گوسفندی | ۳۰۰ گرم |
دل گوسفندی | ۱۵۰ گرم |
قلوه گوسفندی | ۱۵۰ گرم |
پیاز | ۴ عدد متوسط |
روغن حیوانی یا مایع | به میزان لازم |
رب گوجهفرنگی | ۱ قاشق غذاخوری |
زردچوبه | ۱ قاشق چایخوری |
فلفل سیاه | به میزان لازم |
نمک | به میزان لازم |
دارچین یا فلفل قرمز (اختیاری) | کمی برای عطر و طعم بیشتر |
۳. نکات کلیدی در آمادهسازی جگر سیاه
-
شستوشوی صحیح جگر: جگر و دل را حتماً با آب سرد و کمی سرکه بشویید تا بوی زهم گرفته شود.
-
خرد کردن یکنواخت: قطعات باید نه خیلی ریز و نه خیلی درشت باشند تا بهخوبی مغزپخت شوند و له نشوند.
-
استفاده از چاقوی تیز: هنگام برش جگر از چاقوی بسیار تیز استفاده کنید تا بافت آن آسیب نبیند.
۴. طرز تهیه جغور بغور زنجانی مرحلهبهمرحله
مرحله اول: سرخکردن پیاز
پیازها را خلالی یا نگینی خرد کرده و با کمی روغن در قابلمه تفت دهید تا طلایی و کاراملی شوند.
مرحله دوم: افزودن دل و قلوه
دل و قلوه خردشده را به پیاز اضافه کنید و حدود ۷–۸ دقیقه تفت دهید تا رنگ آنها تغییر کند.
مرحله سوم: اضافهکردن جگر
در این مرحله، جگر سیاه را اضافه کنید. چون جگر خیلی زود میپزد، کافیست حدود ۵ دقیقه با دل و قلوه تفت داده شود.
مرحله چهارم: اضافهکردن ادویه و رب
زردچوبه، فلفل سیاه، دارچین یا فلفل قرمز را اضافه کرده و بعد از آن رب گوجهفرنگی را نیز افزوده و حدود ۲–۳ دقیقه دیگر تفت دهید تا رب سرخ شود و طعم خامی آن گرفته شود.
مرحله پنجم: پخت نهایی
در صورت نیاز، نصف لیوان آب جوش اضافه کنید. درِ قابلمه را بگذارید و اجازه دهید با حرارت ملایم حدود ۱۵ دقیقه پخته شود تا مواد به خورد هم بروند.
۵. فوت و فنهای خوشطعمتر شدن غذا
-
استفاده از روغن حیوانی بهجای روغن مایع طعم سنتیتری به غذا میدهد.
-
میتوانید در پایان پخت کمی آبلیمو تازه یا غوره اضافه کنید تا تعادل طعم ایجاد شود.
-
اضافهکردن یک قاشق کوچک نعنا خشک یا پونه عطر خاصی به غذا میدهد.
۶. بهترین روش سرو جغور بغور زنجانی
جغور بغور را میتوانید بهصورت داغ با:
-
نان سنگک تازه
-
سبزی خوردن
-
ترشی خانگی
-
ماست چکیده یا دوغ محلی
سرو کنید. در برخی مناطق زنجان، این غذا را با برنج ساده نیز سرو میکنند.
۷. نکات تغذیهای و خواص جگر سیاه
-
جگر گوسفندی منبع غنی آهن، ویتامین B12، A و D است.
-
مصرف جغور بغور برای افراد کمخون، ورزشکاران و کودکان در حال رشد بسیار مفید است.
-
زیادهروی در مصرف جگر توصیه نمیشود؛ هفتهای یکبار کافیست.
جدول ارزش غذایی جغور بغور زنجانی (در هر وعده ۲۰۰ گرمی)
مادهی مغذی | مقدار تقریبی | واحد | توضیحات |
---|---|---|---|
انرژی (کالری) | ۳۵۰ – ۴۰۰ | کیلوکالری | بستگی به میزان روغن و نان همراه دارد |
پروتئین | ۲۸ – ۳۲ | گرم | منبع اصلی: جگر، دل و قلوه |
چربی کل | ۲۰ – ۲۵ | گرم | چربی طبیعی جگر و روغن مصرفی |
چربی اشباع | ۸ – ۱۰ | گرم | بیشتر از چربی حیوانی |
کربوهیدرات | ۵ – ۸ | گرم | از پیاز، سیبزمینی (در برخی نسخهها) |
قند | ۳ – ۵ | گرم | بیشتر از پیاز کاراملیشده |
فیبر | ۱ – ۲ | گرم | کم، مگر با افزودن سبزی یا نان سبوسدار |
آهن | ۱۰ – ۱۵ | میلیگرم | بسیار بالا، مناسب برای کمخونی |
کلسترول | ۳۰۰ – ۴۰۰ | میلیگرم | بالا، در مصرف آن تعادل رعایت شود |
سدیم | ۵۰۰ – ۷۰۰ | میلیگرم | وابسته به میزان نمک و ادویه |
ویتامین A | ۷۰۰۰ – ۹۰۰۰ | IU | بسیار زیاد، از جگر سیاه |
ویتامین B12 | ۶۰ – ۷۰ | میکروگرم | فوقالعاده غنی |
نکته: این مقادیر تقریبی هستند و بسته به مقدار روغن، نوع جگر، افزودنیها (مثل سیبزمینی یا رب گوجه)، و روش پخت ممکن است تغییر کند.
۸. پاسخ به سؤالات متداول
آیا میتوان فقط از جگر سیاه استفاده کرد؟
بله، اگر دل یا قلوه در دسترس نبود، فقط با جگر سیاه هم میتوان این غذا را تهیه کرد.
آیا جغور بغور با جگر مرغ هم درست میشود؟
بله، ولی طعم و بافت آن با جگر گوسفندی کاملاً متفاوت خواهد بود.
چه زمانی نمک را اضافه کنیم؟
بهتر است نمک را در مراحل پایانی پخت اضافه کنید تا جگر سفت نشود.
این مقاله برای چه افرادی مفید است؟
✅ کسانی که به دنبال غذاهای سنتی و محلی ایران هستند
✅ علاقهمندان به دستورهای پخت سریع و مقوی
✅ افرادی که نیاز به رژیم غذایی غنی از آهن و پروتئین دارند
✅ کسانی که به آشپزی با جگر گوسفندی علاقه دارند
✅ بلاگرهای آشپزی و فعالان حوزه تغذیه و سلامت
✅ دانشجویان یا افراد پرمشغلهای که به دنبال غذای ساده و انرژیزا هستند