نقش دندانپزشک کودکان در سلامت دهان و دندان کودک
نقش دندانپزشک کودکان در سلامت دهان و دندان کودک
دندانپزشک متخصص کودکان یک دوره تخصصی دو یا سه ساله در دانشکده دندانپزشکی گذرانده است و تخصص خود را در زمینه سلامت دهان و دندان کودکان از سنین نوزادی تا سنین نوجوانی گرفته است.
تمامی کودکان در سنین کودکی، پیش از نوجوانی و نوجوانی به منظور معاینه وضعیت سلامت دهان و دندان‌ها، بررسی چگونگی رشد دندان‌ها، و جلوگیری از بروز مشکلات در آینده نیاز به مراجعه به مطب دندانپزشک دارند.
دندانپزشک متخصص کودکان در این زمینه تخصص کافی را داشته و قادر به ارائه خدمات در این زمینه می‌باشد.
دلایل اهمیت دندان‌های شیری کودک
حفظ سلامت دندان‌های شیری اهمیت بسیار زیادی دارد. عدم توجه به سلامت دهان و دندان و نادیده گرفتن پوسیدگیهای دندان در سنین کودکی می‌تواند باعث بروز مشکلات زیادی در زمینه رشد و شکل‌گیری دندان‌های دائمی فرد داشته باشد.
دلایل اهمیت دندان‌های اولیه یا اصطلاحا دندان‌های شیری کودک را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- عمل جویدن و بلع مناسب
- فراهم آوردن فضای کافی برای دندان‌های دائمی و مشخص کردن نحوه و چگونگی رشد و شکل‌گیری دندان‌های دائمی
- فراهم آوردن امکان رشد مناسب برای استخوان‌ها و عضلات فک.
علاوه براین دندان‌ها شیری بر نحوه صحبت کردن و ادای حروف و واژگان و نیز در ارتقای سطح زیبایی ظاهری کودک نیز تاثیر می‌گذارند.
معمولا چهار دندان شیری جلو تا سن ۶ یا ۷ سالگی افتاده و جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند اما دندان‌های آسیابی پشت تا سن ۱۰ تا ۱۳ سالگی نمی‌افتند.
نخستین دندان‌های شیری کودک
دندان‌های کودک پیش از زمان تولد شروع به رشد کرده و در چهار ماهگی نخستین دندان شیری نوزاد از لثه بیرون می‌آید و تا حدود سه سالگی تمامی ۲۰ دندان شیری درمی‌آیند اما سرعت و ترتیب رشد این دندان‌ها در کودکان مختلف متفاوت است.
معمولا دندانپزشک کودکان انتظار دارد که در سن هشت سالگی ۴ دندان پایینی و چهار دندان بالایی افتاده و دندان‌ها دائمی جای آن‌ها را می‌گیرد.
معمولا بین سن ۸ تا ۱۰ سالگی سایر دندان‌های دائمی نیز درمی‌آیند. این پروسه معمولا تا سن ۲۱ سالگی ادامه دارد.
بزرگسالان دارای ۲۸ دندان دائمی هستند و با احتساب دندان‌های عقل گاهی شمار این دندان‌ها به ۳۲ می‌رسد.
فوریت‌های دندانی که نیاز مراجعه به مطب دندانپزشک دارد
دندان درد
در این مواقع ابتدا ناحیه اطراف دندان آسیب دیده را تمیز کنید. دهان را با آب گرم کاملا شستشو داده یا با استفاده از نخ دندان هر گونه مواد غذایی را از بین دندان‌ها خارج کنید.
در صورتی که درد همچنان وجود دارد با دندانپزشک کودکان تماس بگیرید. از قرار دادن قرص آسپرین یا گرما روی لثه یا روی دندانی که درد دارد خودداری کنید.
چنانچه صورت متورم شده است، کمپرس یخ روی آن قرار داده و فورا با مطب دندانپزشک کودکان تماس بگیرید.
بریدگی یا گاز گرفتن دندان
برای جلوگیری از ورم کردن بخش آسیب‌دیده کمی یخ روی آن قرار دهید.
اگر زخم خونریزی دارد با استفاده از یک گاز استریل یا یک تکه پارچه به آرامی کمی روی آن را فشار دهید.
درصورتیکه با این کار نتوانستید جلوی خونریزی را بگیرید، حتما با دندانپزشک کودکان تماس گرفته و یک نوبت ویزیت دندانپزشک اورژانسی بگیرید یا خیلی سریع به یک بیمارستان مراجعه کنید.
کنده شدن دندان دائمی
در این حالت باید دندان را از قسمت تاج آن در دست بگیرید و دقت کنید که به ریشه دندان دست نزنید.
در صورت نیاز می‌توانید ریشه دندان را کمی با آب بشویید اما دقت کنید که اصلا به ریشه دندان دست نزده و آن را با صابون یا مواد شوینده نشویید.
دندان را چک کنید که آیا شکستگی روی دندان وجود دارد یا خیر. درصورت عدم وجود شکستگی روی دندان، سعی کنید دوباره آن را درون دهان در جای خود قرار دهید.
اگر نتوانستید این کار را انجام بدهید آن را درون یک فنجان حاوی بزاق دهان بیمار یا کمی شیر قرار دهید.
دقت کنید که قرار دادن دندان در فنجان پر از آب کار صحیحی نیست و هیچ فایده‌ای ندارد.
اگر بیمار بزرگسال باشد می‌توانید دندان را در جای خود در دهان او قرار داده و درحالیکه بیمار با استفاده از یک گاز استریل یا قرار دادن دندان‌ها روی یکدیگر، دندان کنده شده را نگه داشته به دندانپزشک مراجعه کنید.
دقت کنید که در این شرایط باید هر چه سریع‌تر و در اسرع وقت ویزیت دندانپزشک صورت بگیرد زیرا زمان در نجات دادن دندان یک عامل اصلی و حیاتی به حساب می‌آید.
دندان شیری کنده شده
در این مورد حتما با دندانپزشک کودکان تماس بگیرید. برخلاف دندان دائمی نیازی به نجات و کاشت مجدد دندان شیری نیست زیرا ممکن است در رشد دندان دائمی در جای آن تاثیر منفی بگذارد. در بسیاری از موارد حتی نیازی به مراجعه به مطب دندانپزشک متخصص کودکان نیز وجود ندارد و نیاز به درمان خاصی نیست.
شکستگی یا ترک در دندان دائمی
در این مورد نیز زمان نقش حیاتی دارد بنابراین به سرعت با دندانپزشک کودکان تماس گرفته تا شانس بروز عفونت یا نیاز به درمان‌های پیشرفته را کاهش دهید. دهان را با آب شسته و برای جلوگیری از کبودی و ورم از کمپرس یخ استفاده شود. اگر تکه شکسته شده را پیدا کردید حتما آن را با خود به مطب دندانپزشک ببرید.