همه چیز درباره مرخصی زایمان در سال ۱۴۰۱
یکی از مزایایی که برای اشتغال به کار بانوان در کشور وجود دارد، قانون مرخصی زایمان است. قانون مرخصی زایمان بهعنوان یکی از چندین راهکار در نظر گرفتهشده برای حمایت از خانواده است. بانوانی که در شرکتهای خصوصی و دولتی مشغول به کار هستند، چنانچه دارای دفترچه تامین اجتماعی باشند، میتوانند تحت شرایطی از قانون مرخصی زایمان استفاده کنند.
درنتیجه میتوان گفت که قانون مرخصی زایمان بهعنوان یکی از قوانین تصویبشده برای حمایت از خانواده است که برای استفاده مادران شاغل لازمالاجرا است. چنانچه اطلاعات کمی درباره قانون مرخصی زایمان در اختیار دارید، پیشنهاد میکنیم برای کسب آگاهی بیشتر درباره این حق قانونی که برای بانوان تعیین شده است، ادامه این مطلب را حتما مطالعه کنید.
معرفی قانون مرخصی زایمان
بسیاری از شرکتها و سازمانهای دولتی و خصوصی برای تأمین بخشی از نیروهای کاری خود، اقدام به استخدام خانم در مشاغل مختلف میکنند. بانوان بهعنوان بخشی از منابع انسانی شرکتهای خصوصی و دولتی، نقش بسیار مهمی در پیشبرد اهداف سازمانها و شرکتها دارند.
بااینحال بسیاری از بانوان کشور بعد از پایان تحصیل از اشتغال به کار خودداری میکنند. یکی از دلایلی که زنان خانه دار برای عدم اشتغال به کار خود عنوان میکنند، نگرانی بابت فرزند آوری است. همچنین بسیاری از بانوان شاغل در ادارات و سازمانهای دولتی و خصوصی، یکی از دغدغههای خود را ترس از فرزند آوری و از دست دادن کار خود میدانند.
قانون مرخصی زایمان یکی از قوانین حمایتی برای بانوان است که برای برطرف نمودن این دغدغه به تصویب رسیده است. با استفاده از این قانون، امکان بهرهمندی از حقوق و مزایای قانونی برای شخص بیمه شده وجود خواهد داشت. مادران شاغل میتوانند ضمن استفاده از مرخصیهای مرتبط با این قانون، از سایر مزایای قانون مرخصی زایمان استفاده کنند.
چنانچه سازمانهای خصوصی و دولتی مزایای کاری مانند پاداش را برای تمام کارکنان در نظر بگیرند، شخص بیمه شده میتواند با استفاده از قانون مرخصی زایمان از تمام این مزایا در کنار حقوق خود بهرهمند شود. یکی دیگر از مزایای استفاده از قانون مرخصی زایمان برای شخص بیمه شده، مدتزمانی است که در هنگام استفاده از این قانون بهعنوان سابقه کاری برای بانوان لحاظ میشود.
در دورهای که با عنوان مرخصی زایمان شناخته میشود، امکان دریافت عیدی و سنوات در کنار دریافت پاداش و حقوق وجود خواهد داشت. درنتیجه میتوان گفت که مرخصی زایمان یکی از مهمترین قوانین حمایتی در جهت حمایت از خانواده و مادران شاغل است.
استفاده از قانون مرخصی زایمان برای بانوان نیازمند داشتن شرایط و مدارک مشخصی است که در ادامه این مطلب به این شرایط اشاره خواهیم کرد. همچنین در این مقاله به بیان توضیحاتی درباره مدتزمان مرخصی زایمان و کمک هزینه بارداری خواهیم پرداخت.
شرایط و مدارک مورد نیاز برای دریافت مرخصی زایمان
برای استفاده از مزایای قانون مرخصی زایمان باید شخص بیمه شده در سابقه کاری خود دارای حداقل ۶۰ روز سابقه بیمه در طول ۱ سال قبل از ارائه درخواست خود باشد. درنتیجه چنانچه شخص بیمه شده دارای سابقه بیمهای کمتر از ۶۰ روز باشد، این مزایا به شخص بیمه شده تعلق نمی گیرد.
یکی دیگر از شرایطی که برای استفاده از قانون مرخصی زایمان وجود دارد این است که مادران شاغل متقاضی دریافت مرخصی زایمان، باید کمتر از ۴ فرزند داشته باشند. برای دریافت مرخصی زایمان شخص بیمه شده باید مدارک مشخصی را به سازمان تأمین اجتماعی ارائه دهد. تنها با ارائه این مدارک است که شخص بیمه شده میتواند از تمام مزایای مرخصی زایمان مانند کمک هزینه بارداری استفاده کند. مدارک مورد نیاز برای دریافت مرخصی زایمان عبارتاند از:
- ارائه کد بیمه موجود در دفترچه تأمین اجتماعی
- گواهی پزشک
- اصل شناسنامه نوزاد به همراه کپی
- اصل شناسنامه شخص بیمه شده به همراه کپی
- یک نسخه از تمام صفحات شناسنامه پدر و شخص بیمه شده
- گواهی تولد فرزند
- ارائه درخواست کتبی برای دریافت مرخصی زایمان
- ارائه مدارک ترخیص از بیمارستان
- تأییدیه مراجع پزشکی
منظور از کمک هزینه بارداری چیست؟
یکی از مباحثی که در ارتباط با قانون مرخصی زایمان بیان میشود، امکان استفاده از کمک هزینه بارداری است. در حقیقت کمک هزینه بارداری را میتوان حقوق و دستمزدی دانست که در صورت استفاده از مرخصی زایمان، به شخص بیمه شده تعلق میگیرد.
برای استفاده از کمک هزینه بارداری و دریافت حقوق و دستمزد کامل در زمان مرخصی زایمان، مادران شاغل باید در زمان تقاضا مشغول به کار یا در مرخصی استحقاقی باشند. ذکر این نکته ضروری است که چنانچه مادران شاغل قبل زایمان از مرخصی استعلاجی استفاده کنند، این مرخصی هیچ تأثیری بر مرخصی زایمان مادران نخواهد داشت.
مدتزمان و نحوه دریافت مرخصی زایمان
برای دریافت مرخصی زایمان میتوانید به سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی مراجعه کنید. چنانچه دارای دفترچه تأمین اجتماعی هستید و شرایط استفاده از مرخصی زایمان را دارید، کافی است با مراجعه به این سامانه مدارک خود را در سایت بارگذاری کنید.
همچنین چنانچه مادران شاغل تحت پوشش بیمهای غیر از بیمه تأمین اجتماعی قرار داشته باشند، میتوانند مراحل ثبتنام و دریافت مرخصی زایمان را از طریق مسئولان مربوطه در محل کار خود پیگیری نمایند. برای این منظور کافی است مدارکی مانند گواهی تولد و تصویر صفحات شناسنامه پدر و مادر نوزاد را به مسئولان مربوطه در محل کار خود تحویل دهند.
مدتزمانی که برای مرخصی زایمان در نظر گرفتهشده است، ۹ ماه است. این در حالی است که مادران شاغل در دستگاههای دولتی و خصوصی در صورت دارا بودن شرایط خاص، میتوانند حتی این مدت را تا ۱ سال تمدید کنند. در غیر این صورت امکان استفاده از مرخصی زایمان برای همان ۹ ماه وجود خواهد داشت.
برای استفاده از مرخصی زایمان کافی است شخص بیمه شده گواهی پزشک مبنی بر لزوم استراحت مادر شاغل را دریافت کند. در این صورت مادر شاغل میتواند از زمان مرخصی زایمان خود استفاده نماید. ازآنجاییکه امکان تمدید مرخصی زایمان تا ۱ سال هم وجود دارد، مادران شاغل میتوانند با توجه به شرایط خود از مرخصی زایمان و مزایای آن استفاده کنند.
بهعنوانمثال چنانچه مادر شاغل یا شخص بیمه شده صاحب فرزندان دوقلو و بیشتر شود، میتواند از ۱ سال مرخصی زایمان بهراحتی استفاده کند. نکته بسیار مهم در رابطه با مرخصی زایمان این است که حداقل ۳ ماه از مرخصی زایمان باید بعد از تولد نوزاد استفاده شود. همچنین مرخصی دیگری برای این دوران در نظر گرفتهشده است که با نام مرخصی دوران شیردهی شناخته میشود.
بر طبق قانون کار مادرانی که فرزندان خود را شیر میدهند، میتوانند از مرخصی دوران شیردهی استفاده کنند. بر این اساس امکان شیردهی مادر در محل کار خود، هر ۳ ساعت یکبار به مدت نیم ساعت وجود خواهد داشت. نکته جالبتوجه این است که این ساعات مرخصی بهعنوان ساعات کاری محاسبه میشوند. همچنین امکان استفاده از این مرخصی تا رسیدن کودک به سن ۲ سالگی برای بانوان وجود خواهد داشت.
نحوه دریافت حقوق و دستمزد در مرخصی زایمان
برای دریافت کمک هزینه بارداری یا همان حقوق و دستمزد در زمان مرخصی زایمان، مادران شاغل نباید در این دوران مشغول به کار باشند. نحوه محاسبه حقوق و دستمزد شخص بیمه شده در دوران مرخصی زایمان به این شکل است که معادل دو سوم از آخرین حقوق دریافتی، ملاک محاسبه حقوق و دستمزد خواهد بود.
ذکر این نکته ضروری است که کمک هزینه بارداری برای فرزند چهارم به بعد پرداخت نمیشود. سازمان تأمین اجتماعی وظیفه پرداخت حقوق و دستمزد در طول مدت استفاده از مرخصی زایمان را بر عهده دارد. درنتیجه شخص بیمه شده از اولین روز استفاده از مرخصی زایمان، دارای حقوق و دستمزد خواهد بود.
مرخصی زایمان برای آقایان
معمولا اینطور تصور میشود که تنها مادران شاغل میتوانند از مرخصی زایمان استفاده کنند. این در حالی است که در بسیاری از کشورها، برای آقایان مرخصی مرتبط با این دوران در نظر گرفتهشده است. در ایران درصورتیکه مادر شاغل از مرخصی زایمان خود استفاده کند، پدر میتواند به مدت ۳ روز از مرخصی مربوط به این دوران استفاده نماید.
این بدان معنا است که اگر مادر خانه دار باشد یا به هر دلیل دیگری از مرخصی زایمان استفاده نکند، مرخصی زایمان به پدر تعلق نمی گیرد. درنتیجه امکان استفاده از مرخصی زایمان برای مردان، بدون کسر ۳ روز از مرخصی زایمان مادران وجود خواهد داشت.
تمدید مرخصی زایمان
معمولا مدتزمان تعیینشده در شرکتهای خصوصی و دولتی برای مرخصی زایمان همان ۹ ماه است. چنانچه موفق به دریافت این مدت مرخصی زایمان نشدهاید، میتوانید ضمن مراجعه به دیوان عدالت اداری از مدتزمان قانونی برای مرخصی زایمان استفاده کنید.
جمعبندی
یکی از مهمترین منابع انسانی در کشور، بانوان شاغل در ادارات و سازمانهای دولتی و خصوصی هستند. یکی از مسائل و دغدغههای این گروه از نیروهای کاری، بحث فرزند آوری، مرخصیهای مربوط به دوران زایمان و حقوق و مزایای این دوره است.
قانون مرخصی زایمان بهعنوان یکی از حقوق شرعی و قانونی برای بانوان در کشور است که داشتن اطلاعات کافی درباره نحوه دریافت مزایای این قانون، میتواند موجب آسودگی خاطر بانوان و حمایت از خانواده شود. به همین دلیل در این مقاله همه چیز درباره مرخصی زایمان در سال ۱۴۰۱ را موردبررسی قرار دادیم.